TAJNE DUBINE BEOGRADA: Šta se krije pokopano ispod njegovih ulica? (VIDEO)

Izgleda da je Le Korbizje, čuveni francuski arhitekta, govorio istinu kada je rekao da je: „Beograd najružniji grad na najlepšem mestu.''

Sigurno je imao na umu sliku rezultata viševekovnog rušenja grada, ali možda još važnije - neadekvatne obnove i renoviranja. Bez dileme, onaj najlepši Beograd je nepovratno nestao i nemoguće ga je pronaći. Kad bismo to i učinili, susreli bismo se samo sa tužnim ostacima nekadašnjeg veselog naličja, ali svakako zaogrnutim toplinom koju uvek možemo dosegnuti, a kakvu samo Beograd ima. Istorija ovog našeg grada neguje mnogobrojne priče koje je teško, gotovo nemoguće rekonstruisati i oživeti, ali ipak vredi pokušati.

Živa metropola izgrađena nad mrtvima

Branioci, oslobodioci, prijatelji, neprijatelji, izdajnici, bogati, siromašni, svi oni počivaju ispod novih čuda današnjice. Za Beograd maltene možemo reći da krije „grad ispod grada“, grad u kome počivaju svi oni. Kada se osvrnemo na tok naše istorije, možemo shvatiti zašto je Beograd obilovao grobljima.

Naime, duž skoro čitavog bulevara Kralja Aleksandra, sahranjivani su Rimljani u kamenim sarkofazima. Rimski „gradovi mrtvih“ prostiru se i na potezu od današnjeg Trga Republike prema Dorćolu. I širom Palmotićeve ulice pronađeno je stotinak grobova iz doba antike. Takođe, plato ispred Filozofskog fakulteta krije ispod svog zdanja još jedno prebivalište davno upokojenih Rimljana.

Turci su svoja groblja, u skladu sa verom, pozicionirali u blizini džamija, kojima je Beograd obilovao. Brojne duše turskih pokojnika nalaze se ispod Studentskog parka, ali je verovatno najznačajnije groblje bilo smešteno na mestu gde se danas nalazi Skupština Srbije. Ovo konačište prostiralo se od bulevara Kralja Aleksandra, pa sve do Doma sindikata. Na mestu SANU, prema hotelu „Palas“, postojalo je još jedno groblje, centrirano oko poznate starobeogradske kafane „Proleće“.

Jevrejsko groblje nađeno je u Pop Lukinoj ulici, ali i na Tašmajdanu, Takovskoj i Dalmatinskoj uluci. U ulici Đure Đakovića takođe je otkriveno groblje, ali se ne zna ko je na njemu bio sahranjivan.

Šetališta, travnjaci igrališta parkova kao ulaz u carstvo mrtvih

Zapravo ne postoji deo grada gde nije bilo groblje. Godine 1688, prema opisima istoričara Gumpa, srpsko groblje je otkriveno u Brankovoj ulici. Ali, Tašmajdan svakako predstavlja, zbog svoje bogate podzemne konstrukcije, jedno od najzagonetnijih mesta gde su srspske duše sahranjivane. Njegovo „Novo groblje“ krilo je duhove političke i kulturne elite moderne Srbije. Međutim, izgleda da Beograđani nemaju, po svemu sudeći, adekvatan odnos prema mrtvima, pa stoga malo ko zna ko je sve ovde bio sahranjen.

Bili su to Đura Jakšić, Josif Pančić, Đura Daničić, Ilija Kolarac, Sima Milutinović Sarajlija i mnogi drugi velikani. Aleja velikana bila je smeštena oko Stare crkve Svetog Marka, a ispod Seizmološkog zavoda sahranjivani su nehrišćani, utopljenici, samoubice. Novo „Novo groblje“ podignuto je 1866. godine u Ruzveltovoj ulici, a na njega su bili sa Tašmajdana prebačeni samo oni imućniji građani, dok su oni manje imućni ostali da počivaju duboko zakopani u humkama ispod igrališta parka.