DAN KADA JE GOREO BEOGRAD: Na usnulu prestonicu nacisti su 6. aprila 1941. izručili STOTINE TONA BOMBI (VIDEO)

Foto: Profimedia / Izvor: Profimedia

U ovom bombardovanju uništeno je neprocenjivo kulturno istorijsko blago tadašnje Kraljevine Jugoslavije.

Nemačka je u Drugom svetskom ratu bez objave rata na današnji dan pre 79 godina, 6. aprila 1941. godine, napala Kraljevinu Jugoslaviju. Beograd, koji je tri dana ranije proglašen otvorenim gradom, u 6.30 sati napala su 234 bombardera i 120 lovaca. U bombardovanju nastavljenom i naredna dva dana poginulo je oko 2.500 ljudi.

Uništeno je više stotina zgrada, među njima i zdanje Narodne biblioteke Srbije, ustanove osnovane 1832, sa oko 300.000 knjiga, uključujući srednjovekovne rukopise i druga dela od neprocenjive vrednosti za srpsku kulturu.

Arena od danas ALTERNATIVNA BOLNICA: Najveća dvorana na Balkanu spremna da primi 1.500 obolelih (FOTO)

HUMANI GEST MLADOG GOLMANA VELIKOG SRCA: Borjan sa prijateljima uručio donaciju za KBC Zemun i Bežanijska Kosa (FOTO)

Danas počinje ČIŠĆENJE I DEZINFEKCIJA Štark arene, sutra opremanje sa 1.500 kreveta za prijem obolelih

Aprilski napad bez objave rata je, prema brojnim istorijskim izvorima, bio Hitlerova odmazda za 27. mart 1941, kada su zbog potpisivanja pakta sa Nemačkom oboreni vlada Cvetković-Maček i namesništvo čija je prva ličnost bio knez Pavle Karađorđević.

Pošto su predstavnici vlade Kraljevine Jugoslavije 25. marta u Beču potpisali protokol o pristupanju Trojnom paktu, predvođenim Nemačkom, 27. marta je usledio puč i masovne demonstracije podrške pučistima u Beogradu, ali i drugim srpskim gradovima i u još nekim u zemlji. I puč i masovni protesti bili su manifestacije jasnog opredeljenja ka zapadnim saveznicima.

Tačan broj žrtava bombardovanja Beograda nije tačno utvrđen. Evidentirano je da je tokom vazdušnih napada poginulo 1.160 Srba, civila, i 18 Nemaca, ali tačan broj nikada nije utvrđen, dok je u bombardovanju ranjeno 1.400 stanovnika prestonice.

Pripadnici jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva hrabro su se suprotstavili napadačima i naneli im znatne gubitke. U prvim vazdušnim borbama 6. aprila poginula su dvojica, a ranjeno je šest jugoslovenskih pilota. U aprilskim vazdunim borbama poginulo je 11 jugoslovenskih avijatičara.

- Oko sedam sati dat je znak "vazdušna opasnost", jer su se Beogradu približavale dve velike formacije nemačkih bombardera i lovaca sa severa. Potrčali smo ka avionima, čiji motori su već bili zagrejani. Komandir Miloš Žunjić je viknuo: "Za mnom! Pali i poleći po patrolama!". Poleteo sam za vođom patrole i komandirom Milošem Žunjićem. Posle pet minuta, na visini od 3.000 metara, između Batajnice i Pančeva, primetio sam Nemce – pričao je Đorđe Stojanović (1911-2001), jedan od vitezova beogradskog neba.

U naletima nacističkih bombardera pogođeno je i porodilište u Krunskoj, jedno obdanište, Slavija, Nemanjina i Dečanska ulica, Bajlonijeva pijaca, Pašino brdo, Zeleni venac, Železnicka stanica, Narodno pozorište.

Zgrada Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu, uništena je takođe tog 6. aprila 1941. u požaru, pri čemu je izgoreo čitav bibliotečki fond od preko 300.000 knjiga, među kojima su se nalazili i brojni retki i dragoceni primerci, autografi, dokumenti.

Uništeni su do temelja sama zgrada, svi inventari i katalozi, knjižni fond od 500.000 svezaka, zbirka od 1.424 ćirilska rukopisa i povelja od 12. do 17. veka, te kartografska i grafička zbirka od 1.500 brojeva, zbirke od 4.000 naslova časopisa, 1.800 naslova novina, nedovoljno proučena zbirka turskih dokumenata o Srbiji, inkunabule i stare štampane knjige kao i celokupna prepiska značajnih ličnosti iz kulturne i političke istorije Srbije i Jugoslavije.

Ovaj tragični događaj ovekovečio je likovni umetnik Anton Huter (1905-1961), naslikavši prizor spaljene Narodne biblioteke Srbije na Kosančićevom vencu u Beogradu.

Slika se čuva u nacionalnoj biblioteci.

Deda Lazina poruka na vratima RAZNEŽILA Srbiju: "Komšija nekad vredi VIŠE OD ROĐAKA" (FOTO)