SRBIJA I TURSKA: Šta je sve opstalo posle nekoliko vekova turske vladavine
JEZIK
Avlija, ajvar, barjak, burazer, čarapa, čorba, ćuprija, ćilim, dugme, ekser, jogurt, kapija, lakrdija, merdevine, pare, rakija, tavan, zejtin, hajduk...
Turski jezik je deo svakodnevnog govora u Srbiji i čitavog Balkana.
- Trenutno je u upotrebi oko 3.000 turcizama - kaže Mirjana Teodosijević, profesorka turskog jezika i književnosti na Filološkom fakultetu u Beogradu.
Međutim, kako kaže, sve ih je manje i manje, a taj trend postoji poslednjih 20, 30 godina.
Revolveri kneza Mihaila Obrenovića na prodaju: Pozlaćeni pištolji dostigli vrtoglavu cenu
Budući očevi pazite: OPIJANJE ima teške POSLEDICE PO ZDRAVLJE BEBA!
NESTALA ANĐELA (14) IZ SUBOTICE! Dečko je izvukao iz kuće usred noći, poslednji put viđena u subotu!
- Mlađi ih znatno manje koriste... Držim te predmete na fakultetu i kada postavim neko pitanje - na primer, koji je turcizam za zid - uglavnom ne znaju.
Kako navodi, u Jugoslaviji je korišćeno znatno više turcizama - oko 8.000 - pre svega zbog populacije islamske veroispovesti na teritoriji Bosne i Hercegovine.
Kroz istoriju, sve do kraja 19. veka, bio je veliki uticaj turskog jezika na ovdašnji život - širili su ga turska administracija, vojska, kao i ovdašnji ljudi koji su primili islam.
- Toga više nema, danas je strašno veliki uticaj engleskog - navodi Teodosijević.
Ipak, turcizmi i dalje imaju stilsku funkciju u jeziku, ali uglavnom kod književnika starijih generacija, dodaje.
- Najviše ih ima u religiji, jer najveći verski izrazi - džamija, muftija, namaz... - nikada nisu prevođeni, ali ima ih u brojnim drugim oblastima.
KAFA
Šta ste prvo uradili jutros kad ste se probudili?
Većina građana Srbije je uradila isto - popila kafu. Crnu, tursku, jaku, iz džezve. Uz ratluk, po mogućstvu.
A za doručak možda burek?
HRANA
- Suvišno je uopšte govoriti o tome koliki je uticaj turske gastronomije na hranu u Srbiji - kaže Nenad Jovanović, profesionalni kuvar.
- Mnoga naša klasična jela u stvari su poreklom turska.
Na primer, sarma za koju u Turskoj kažu sogan dolma, pilav, đevreci i drugi pekarski proizvodi...
Ajmokac, pilav, musaka, sarmice od zelja, kiselog kupusa, sve pite za koje mi kažemo sarajevske... Ima tu dosta zanimljivih jela.
Pa slatkiši - tulumbe, baklave, tufahije... To su sve turski specijaliteti.
Kao glavne karakteristike turske kuhinje uglavnom se ističu čorbe, mnogo povrća i začina.
Juneće i jagnjeće čorbe najviše, s obzirom na to da su muslimanske veroiposvesti - kaže Jovanović.
SERIJE
- Prva turska serija koja je ovde napravila uspeh bio je Sulejman Veličanstveni - kaže Novinar Dragan Ilić, televizijski kritičar.
- Reč je o visokobudžetnom istorijskom spektaklu u kojem je kroz priču Sulejmana prikazana turska pozicija i tradicija na prostoru Balkana - dodaje.
SVE MANJE RIBE U RECI: Američka neman hara Dunavom!
PRVO SU ČULI URLIKE, PA VIDELI GOLU ŽENU NA MOSTU, ĆEBE I CVEĆE: Jezivi magijski ritual ŠOKIRAO sve!
Kazna doživotnog zatvora za najteža krivična dela stupa na snagu 1. decembra!
Ta serija bila je veoma popularna i u Turskoj, ali je tamo izazvala i dosta kontroverzi.
- Fundamentalistički krugovi nisu baš blagonaklono reagovali, smatrali su da serija ruši lik i delo velikog sultana - navodi Ilić.
Pored istorijskih popularne su i serije koje se bave životom obične porodice.
- To su sve priče iz savremenog života u kojima može da se pronađe svaka porodica na Balkanu - ističe Ilić.