Igra prestola na srpski način: Borba za nasleđe cara Dušana
Čuveni serijal romana epske fantastike Džordža R.R. Martina, koji je svoju televizijsku formu Igra prestola, dobila 2011. godine, dostigao je ogromnu popularnost i kod nas. Mnogi od nas su bar jednom sebe zamislili u ulogama likova iz porodice Lanistera, Starkova, Barateona, Targerjena i drugih. Međutim, likovi sličnih karakteristika i sudbina mogu se naći i u našoj istoriji.
Pročitajte i:
- ŠOKANTNO TAKMIČENJE ZA OSNOVCE: Učenici i profesori zaprepašćeni pitanjima na opštinskom takmičenju
- TAMNA STRANA ISTORIJE AUTOKOMANDE: Svaki dan prolazimo pored nacističkog koncentracionog logora, a da to i ne znamo (FOTO)
- Temperature i dalje IZNAD PROSEKA: Danas će se smenjivati kiša i sunce, a od NEDELJE preokret
Radnja serije smeštena je na fiktivnim kontinentima Vesterosa i Esosa i prati pomenute porodice u borbi za gvozdeni tron kako bi ostvarili vlast nad Sedam kraljevstava. Takođe, prisutna je i velika opasnost od tajanstvenih bića sa severa koja prete da unište sve.
Glavnu inspiraciju za svoj uspešni serijal, Martin je našao u događajima vezanim za srednjovekovnu istoriju. Sukob glavnih porodica Lanistera i Starkova neodoljivo podseća na "Ratove ruža" između engleskih vladarskih porodica Lankastera i Jorka. Takođe, tu je i zid na severu Vesterosa koji čuva ''civilizovano'' stanovništvo od upada varvara, što neodoljivo podseća na Hadrijanov zid sa istom namenom.
Menjale su tok SRPSKE ISTORIJE, a o njima se jako malo zna - evo KO su žene u "Nemanjićima"!
Primetno je da su društveni odnosi u seriji slični feudalnim kao u srednjovekovnoj Evropi, a nomadski narod Dotraki podseća na mongolske horde. Martin je sa velikim uspehom kreirao imaginarni svet koji podseća na verodostojne događaje iz srednjovekovne istorije Evrope.
Međutim, postoji i deo naše istorije koji bi mogao da se nazove ''Srpska igra prestola''. Glavna razilika od Martinovog dela je ta što su ličnosti stvarne, istorijske, a radnja je ''zapisana'' u istorijskim izvorima, a ne u romanu epske fantastike.
Reč je o drugoj polovini XIV veka kada je Dušanovo carstvo, nakon njegove smrti, počelo postepeno da se raspada i gubi snagu. Cara Dušana je na prestolu nasledio njegov sin Uroš koji je u narodu upamćen kao ''nejaki''. Uroš je još za života svoga oca spreman da postane veliki vladar. Dobio je oznake kraljevskog dostojanstva i formalno vladao starim srpskim zemljama u okviru Dušanovog carstva.
NOVE "PROVALE" U NEMANJIĆIMA: Evdokija VRISNULA kad je videla ŽABU, a potvrđeno je da nije AKREP!
Posle očeve smrti 1355. godine u 22. godini nasledio je carstvo koje se prostiralo od Save i Dunava na severu do Korintskog zaliva (današnja Grčka) na jugu. Velikaši, kojima je Dušan za života dao na upravu oblasti u okviru carstva, nisu od početka novom caru davali potrebnu podršku i praktično su samostalno vladali na svojim teritorijama. Prvi koji se pobunio protiv ''nejakog'' cara bio je Dušanov polubrat Simeon-Siniša koji se proglasio carem i počeo samostalno da vlada u Epiru i Tesaliji (današnja Grčka).
Uskoro dolazi i do jačanja druge srpske vlastele, prvenstveno Vojislava Vojinovića koji je obrazovao moćnu oblast od planine Rudnika do mora.
Posle smrti Vojinovića 1363. godine njegovu oblast nasleđuje Nikola Altomanović, a porodica Mrnjavčević preuzima primat u srpskoj državi. Dva brata Vukašin i Uglješa postaju najjači oblasni gospodari. Mrnjavčevići su vladali teritorijama Makedonije i imali su veliki uticaj na cara Uroša.
Vukašin je postao kralj, odnosno savladar cara, 1365. godine, kada je i njegov brat dobio titulu despota. Od tada praktično preuzima vladarska ovlašćenja u državi.
POSLEDNJA ULOGA VELIKOG NEBOJŠE: Večeras će zbog Glogovca svi gledati Nemanjiće
Ostali srpski velikaši su na preveliku moć Mrnjavčevića gledali sa velikim podozrenjem. Predstavnici vlastele koji su se izdvajali kao protivnici uticaja Mrnjavčevića bili su knez Lazar Hrebeljanović i Nikola Altomanović. Njih dvojica hteli su da ojačaju uticaj cara Uroša kako bi umanjili vlast Mrnjavčevića.
Ubrzo dolazi do bitke na Kosovu 1369. godine. Sa jedne strane bili su kao saveznici Nikola Altomanović, Lazar Hrebeljanović i njihova podrška je bio car Uroš. Sa druge strane bio je kralj Vukašin koji je doveo svoju vojsku. Vukašin je pobedio u ovoj borbi, a car Uroš je stavljen u kućni pritvor. Mrnjavčevići su praktično preuzeli vlast, a sve je ukazivalo na to da će carev naslednik biti Marko, Vukašinov sin koji je u narodu ostao upamćen kao Marko Kraljević. Vlast Mrnjavčevića nije bila dugog veka. Sa istoka glavna opasnost dolazila od ratobornih Turaka Osmanlija koji su se munjevito širili iz pravca Male Azije.
Vukašin i Uglješa hteli su da zaustave tursku vojsku i do bitke je došlo na reci Marici 1371. godine. Oba brata su poginula, a porodica Mrnjavčević ostaje bez svojih glavnih ličnosti.
Nekoliko meseci nakon Maričke bitke umire i car Uroš kada se i gasi vladarska porodica Nemanjića. Kraljević Marko će doći na vlast, ali samo na delu teritorije svoje porodice na zapadu Makedonije sa centrom u gradu Prilepu, kao turski vazal. Najmoćniji oblasni gospodari nakon pogibije Mrnjavčevića, knez Lazar Hrebeljanović i Nikola Altomanović, nisu priznali Markovu vlast u svojim teritorijama.
Kao da nisu videli predstojeću opasnost od buduće turske najezde, nastavljen je sukob među srpskim vlastelinima. Knez Lazar postepeno postaje najmoćniji srpski vlastelin. Njegova prestonica je bila u Kruševcu, a njegova teritorija Moravska Srbija, obuhvatala je slivove Velike, Zapadne i Južne Morave. Lazar je radio na obnovi nemanjićkih državnih tradicija. Bio je oženjen Milicom, za koju se smatra da je bila potomak Vukana, najstarijeg sina velikog župana Stefana Nemanje. Ostvario je brojne saveze sa srpskom vlastelom, a najbitniji je bio sa Vukom Brankovićem vladarom Kosova kome je dao za ženu ćerku Maru. Imao je i značajnu podršku crkve što mu je dodatno učvrstilo posebno mesto među srpskom vlastelom.
NATO PONOVO ŽELJAN SRPSKE KRVI: Američki general priziva HAOS u Srbiji (VIDEO)
Ubrzo je formiran savez protiv doskorašnjeg saveznika Nikola Altomanovića. Zajedno sa banom Bosne Tvrtkom I Kotromanićem porazio je Nikolu Altomanovića i podelio njegove teritorije.
Srpske rascepkane teritorije bile su iscrpljene višedecenijskim sukobom u borbi za dominaciju. Kao i u Martinovom romanu, zavađene porodice bile su laka meta za nadolazeće osvajače. Iako je obrazovao jaku vojsku i oformio jaka utvrđenja širom svoje teritorije, Lazar nije bio u stanju da dugoročno odoleva turskim napadima.
VEĆE CARSTVO OD DUŠANOVOG: Koji srpski vladar je vladao najvećom teritorijom? (FOTO)
Bitke kod Pločnika 1386. i Bileće 1388. koje je knez Lazar dobio bile su samo uvod u jednu od najvećih bitaka srpske istorije. Do nje će doći 1389. godine na Kosovu kada su poginula oba vladara sukobljenih strana, srpski knez Lazar i turski sultan Murat. Srpska vlastela je izgubila ključnu ličnost oko koje je mogao da se formira otpor budućim turskim upadima. Kosovska bitka bila je tačka od koje je snaga srpske države počela naglo da opada. Bez obzira na to što će srpska država sa despotom Stefanom Lazarevićem ponovo kratkotrajno da se uzdigne Kosovska bitka je bila glavna posledica višedecenijske međusobne borbe srpske vlastele.
Slične tekstove o zanimljivoj istoriji možete pratiti OVDE.