Preživeli su napad na Njujork 11. septembra, a sada UMIRU u NAJGORIM MUKAMA

Ceo svet pamti 2977 žrtava terorističkog napada putničkim avionima na Njujork 11. septembra 2001. kao tragediju koja je uticala na put kojim je nastavila naša civilizacija. Čak i u SAD-u uglavnom ispod radara prolaze podaci o 1700 vatrogasaca koji su otada do danas oboleli od karcinoma direktno povezanih s njihovom jurnjavom na mesto rušenja Kula bliznakinja na Menhetnu.

Samo tokom 2016. od bolesti za koje je dokazano da su posledica otrovnih čestica koje su se nakon napada u oblaku proširile Menhetnom, pomrlo je 168 policajaca, vatrogasaca, medicinskog osoblja i pripadnika raznih drugih hitnih službi. "Njuz repablik" se priseća slučaja Džejmsa Zadroge, njujorškog policijskog detektiva koji je umro 5. januara 2006. od plućne fibroze, a koji je bio među prvim koji je dojurio nakon što se prvi avion zabio u prvu zgradu "Blizanaca".

Zašto je umro u dobi od 34 godine, naglo obolevši već samo nekoliko sedmica nakon terorističkog udara, iako je do tada bio zdrav i nepušač, postalo je savršeno jasno nakon autopsije. U plućima su mu pronašli čestice talka, celuloze, kalcijumovog fosfata i plastike. "Njuz repablik" se prisetio susreta s njim malo pre smrti, kad je, iako u pretpostavljeno najboljim godinama, bio toliko slab da nije bio u stanju sam promeniti bocu s kiseonikom pomoću koje je stalno disao, nego je to umesto njega morala njegova tada četverogodišnja ćerka.

Koliko je takvih žrtava naknadno bilo, još uvek nije moguće tačno utvrditi. Odmah nakon napada 11. septembra 2001. na Donjem Menhetnu je bilo 400.000 ljudi, od kojih su mnogi tada bili deca, koja su s vremenom obolela. Najgore su prošli, svakako, oni koji su jurili na samo mesto napada, pa čak i u zgrade malo pre nego će se srušiti.

Ali, ni ostali nisu prošli dobro, jer se s rušenjem ogromnih nebodera u vazduh podigao oblak sačinjen od najfinijih čestica azbesta i drugih građevinskih materijala, čestica od izgaranja plastike i raznih sintetičkih tvari, finih čestica stakla, plinova oslobođenih eksplozijom avionskog goriva i svakog drugog zamislivog užasa. Ako se ikada nad Njujorkom uzdizao oblak pun otrovnih tvari, onda je to bilo tada.

Zahvaljujući detektivu Zadrogi, koji je uoči smrti tražio da obavezno obave autopsiju nad njegovim telom čim umre kako bi se pomoglo obolelima poput njega koje se možda još moglo spasiti, SAD je, na insistiranje demokrata, a žestoko protivljenje dela republikanaca, pre točno osam godina doneo "Džejms Zadroga 9/11 zdravstveno osiguranje" kako oni koji su tada bili izloženi otrovnim česticama ne bi morali plaćati preglede ni lečenje.

Pre tri godine zakon vredan nekoliko milijardi dolara produžen je na trajanje od 75 godina od tragedije. Ipak, redovnim lekarskim pregledima, odnosno naknadama u slučaju smrti, odazvalo se 80.000 ljudi, samo petina od svih onih koji udovoljavaju uslovima, oni koji su pre 17 godina bili u kritičnoj zoni na Menhetnu.

Ako je samo vatrogasaca otada obolelo 1700 i ako je samo prošle godine registrovano 168 umrlih samo među onima koji su hitali u pomoć, sva je prilika da se stvaran broj žrtava od raka i drugih bolesti kao posledica trovanja na Menhetnu meri sigurno u hiljadama, možda i u desetinama hiljada. Na primer, samo uzduž Kanal Strita, koja je od Svetskog trgovinskog centra udaljena oko 800 metara vazdušnom linijom, nalazilo se 2001. čak 12 javnih škola.

Naknadno su se po njima porazbolevali mnogi učenici i učitelji i razno drugo osoblje. A to je samo jedna ulica u krajnje zgusnutom najužem centru multimilionskog grada koji je tada bio pretrpan ljudima. Tako da je stvaran broj pobijenih u terorističkom napadu očito višestruko veći od broja onih koji su pobijeni odmah.