DVE VERZIJE! Evo kako je Šid dobio ime

Šid, grad sa blizu 16.000 stanovnika, ima značajne potencijale u svim delatnostima, koji mu daju perspektivu da bude moderan grad poželjan za savremen život i stvaralaštvo. Šid je ne samo sedište opštine i institucija, već pre svega trgovački, finansijski, industrijski , kulturni, i obrazovni centar opštine.

Opštinu Šid čine 19 naseljenih mesta , 18 sela i Šid kao centar opštine. Privredni potencijal Šida najviše je izražen u samom položaju mesta, na tromeđi R.Srbije, Hrvatske I Republike Srpske.Prostire se na površini od 687 km2, što čini 3,2% ukupne teritorije Vojvodine.

Područje opštine raspolaže privrednim resursima koji obezbeđuju osnovne pretpostavke za povećanje ekonomske snage i dinamičniji razvoj opštine. Među značajnije resurse ubrajaju se poljoprivredno zemljište, šume, vodni resursi,kao i pogodni uslovi za razvoj turizma.

ISTORIJSKE ZANIMLJIVOSTI: Pogledajte kako je izgledao maskenbal u srpskoj kafani 1924. godine (FOTO)

Poljoprivredno zemljište predstavlja najobimniji i najznačajniji resurs na koji se oslanja gotovo cela privreda ove regije. Područje opštine svrstava se u red najbogatijih u Vojvodini po šumskim površinama. Pod šumama je oko 22.000 ha.

Računa se da je prvo naselje počelo da se diže oko potoka u prvoj polovini 16. veka. Pošto je bezbednost trgovačkih karavana na prostoru prelaska potoka bila sve bolja, karavane su se odmarale pored karaula, tu se povremeno zadržavale i naselje se postepeno širilo i jačalo.

Pretpostavka da su se stanovnici prvog naselja kod tovarničkog groblja nasilno preselili na potok Šidinu, verovatno otpada, pošto nema nikakvih znakova da je naselje kod tovarničkog groblja postojalo, tim pre što se nedaleko groblja nalazi selo Tovarnik čije je postojanje starijeg datuma i nije bilo nikakve potrebe da se na udaljenosti od svega dva kilometra podiže novo naselje.Naselje se širilo zapadno od Šidine i vremenom dolazi do podizanja trgovina i zanatskih radnji. Naselje je u početku bilo malo, ali već krajem 17. veka proširuje se i postaje centar kako za manja naselja prema Fruškoj gori, tako i prema reci Bosutu i Bosutskim šumama.

Da se Šid, kao naselje, počeo razvijati oko potoka, može da nam posluži i primer otvaranja prve apoteke u Šidu. U prvoj polovini 19. veka osetila se potreba da, pored lekara koga je Šid već imao, treba i apoteka.
Županijska vlast i apotekari iz Sremske Mitrovice i Vukovara protivili su se otvaranju apoteke, jer su se bolesnici, kojima je bio potreban lek snabdevali kod domaćeg lekara ili u apotekama Vukovara i Sremske Mitrovice. S obzirom što je Šid u to vreme već bio veliko naselje, sa dosta zanatlija, bez železničke pruge a udaljen od susednih mesta sa apotekama preko 30 kilometara, stanovništvo Šida je s pravom tražilo da se u njihovom mestu otvori apoteka, piše šidski portal.

NOSIOCI ISTORIJE! Oni su najznamenitiji Šiđani

Posle više od 10 godina, borbe za otvaranje apoteke, dozvolu je dobio 1846. godine mladi apotekar August Kozjak, koji ju je iste godine i otvorio. Kada je Kozjak prvi put došao u Šid gledao je da apoteku otvori u sredini mesta. Pošto je najveći broj kuća uglavnom bio skoncentrisan oko potoka, on je nedaleko od njega i otvorio apoteku u kući koja je bila pokrivena trskom. Ubrzo je na tom mestu podigao novu veliku kuću, za ono vreme i najlepšu u Šidu, u kojoj je smestio apoteku. Tu se ona zadržala skoro 80 godina. Zanimljivo je pomenuti da je porodica Kozjak bila vlasnik apoteke preko 100 godina i da je njeno vođenje prelazilo od oca na sina sve do naših dana, tj. do nacionalizacije 1947. godine.

Još jedan podatak može da posluži o mestu prvobitnog naselja Šid. Prve trgovačke i zanatske radnje otvorene su u Šidu sa jedne i sa druge strane potoka. Tvrdi drum prema Iloku prolazio je pored potoka koji je često ugrožavan izlivanjem vode na naselje, pričinjavajući teškoće i putnicima prema Iloku. Već u 18. veku naselje se sve više širilo zapadno od potoka, i ako je s druge strane potoka bilo vrlo pogodnog zemljišta za razvoj mesta. Pravac daljeg razvoja naselja verovatno je odlučilo podizanje grko-katoličke crkve na ravnom prostoru zapadno od potoka, gde su podignute i zgrade vlastelina Križevske biskupije. Na istom prostoru nalazila se i srpsko-pravoslavna crkva.

Izgradnjom železničke pruge od Vinkovaca do Sremske Mitrovice koja je završena 1893 godine, podstakla je tadašnju vlast, na intervenciju Križevačke biskupije, da se pristupi na izgradnju novog puta od Šida prema Iloku na ravnoj površini udaljenoj oko 400 metara od potoka a koji je prolazio pored grko-katoličke crkve i ekonomskih zgrada vlastelinstva.

SPOMENIK KULTURE U ŠIDU! Galerija Sava Šumanović privlači ogroman broj posetilaca

Postoje razne pretpostavke o poreklu samog imena Šid.

Po svemu izgleda da je ime potoka Šidina  i naselja vezano za obraslu i gustu šikaru, koja se zvala "sita". Naselje koje je izniklo oko site, nazvano je sit a kasnije Šid. Potok koji prolazi kroz naselje Šid dobio je ime Šidina. 

Druga pretpostavka govori kako je preko potoka bio sagrađen most još u doba Rimljana. Kako se most mađarski kaže "hid"(híd) i ovo naselje oko mosta, tj. hida pretvorilo se u Šid.
Kako se uzelo, jedno se može konstatovati, da u predtursko doba i prve decenije turske vladavine, naselje sa imenom Šid nije postojalo. Verovatno su se na širem prostoru Šida nalazila neka sitna naselja koja su provalom Turaka isčezla, stanovništvo se odselilo a naselje uništeno. Pošto se naselje počelo razvijati posle provale Turaka, prvi stanovnici su bili Srbi koji su već u to vreme činili većinu stanovništva u Sremu.