"URAMLJENE USPOMENE" KOJE ĆE SE PAMTITI: Jano Čeh - kolekcionar koji originale naive čuva od zaborava (FOTO/VIDEO)
Početkom jula 2016. godine u Kovačici, otvorena je za javnost zbirka slika rodonačelnika i drugih kovačičkih slikara naive.
Kolekcionar, Jano Čeh, ujedno i vlasnik zbirke pod nazivom "Uramljene uspomene", bio je veliki prijatelj i saradnik sa najpoznatijim kovačičkim slikarima.
Kako da nam život bude lepši i bolji: Opština Vladimirci ima sjajan "recept" za prosperitet (FOTO)
Ribnička pećina jedinstven dragulj prirode! Šalitra iz njenih šupljina korišćena za pravljenje baruta u ustanku (FOTO)
NAJVEĆA SVETINJA OVOG KRAJA: Pogledajte kakve tajne krije "MALI OSTROG" u Malom Zvorniku (FOTO/VIDEO)
Sa razlogom ime zbirke koje opravdavaju umetnička dela Martina Jonaša, Jana Knjazovica i Zuzane Halupove, koja krase i ispunjavaju prostor veličine više od 85 metara kvadratnih.
U zbirci su zastupljeni i osnivač grupe slikara Martin Paluška, Jano Sokol, braća Jano i Ondrej Venjarski. Nisu izostavljeni ni poznati slikari iz Padine, među kojima su Mihal Povolni, Jano Husarik, Jan Bačur, kao i žene slikarke iz Kovačice Alžbeta Čižikova, Eva Husarikova, Zuzana Vereska, Ana Knjazovic i predstavnici druge generacije, Jano Glozik, Pavel Hajko, Pavel Cicka, Jano Žolnaj.
Kolekcionar Jan Čeh otvorio je vrata svog doma, pokazao urednu, sređenu i raznovrsnu zbirku umetničkih dela naive koja je nastala u Kovačici i objasnio kako je uopšte krenuo razvoj naivne umetnosti u Kovačici.
Naime, s obzirom da je osnivač naive u Kovačici bio Martin Paluška koji je okupio grupu slikara 1939. godine, to je bila grupa slikara koji su bili obični, neuki ljudi sa par razreda škole. Kako navodi kolekcionar Jan Čeh, to je bila grupa od tri, četiri slikara entuzijasta koji nisu smeli čak ni da se hvale mnogo da slikaju.
- Ljudi su se stideli da kažu da slikaju, znalo se da je slikanje bilo za gospodu iz Beograda i slično, a ne za obične ljude. Međutim, oni su se 1952. godine pojavili u javnosti kada je u Kovačici bila proslava 150 godina od dolaska Slovaka u ove krajeve, te se razmišljalo šta će se za tu proslavu pokazati pa su se tada ti slikari, ta grupa slikara pojavila na izložbi - objašnjava Jan Čeh i dodaje da te prvobitne slike nisu bile slike kao ove danas.
- Slikari naive krenuli su da grade svoj stil, svoje umetničko izražavanje onda kada su savladali četkice, savladali boje i tada su mogli da slikaju baš ono što osećaju u svojoj duši. Tako je krenula da se gradi karijera poznatih slikara naive među kojima su najviše došli do izražaja Martin Jonaš koji je slikao ljude sa velikim rukama i nogama, odmah posle njega javlja se Jano Knazovic, Martin Paluška koji je bio i osnivač i mnogi drugi koji su uglavnom slikali folklorne teme i narodne običaje Slovačke, seoske, rad u polju i slično, dok se pokretači naive ističu svojim i posebnim stilom - ističe kolekcionar.
Status slikara naive dobijaju kada ih je istim proglasio publicista doktor Oto Bihalji Merin.
- Meni je jako lepo kada gosti dođu u moju galeriju i kada mogu da pričam o našem naivnom slikarstvu, o tome fenomenu, ne samo ovog kraja, nego o svetskom fenomenu koji je poznat i na drugim kontinentima - govori Čeh i dodaje da i pored toga što mu je Jonaš pomogao da dođe do slika koje se danas nalaze u njegovoj galeriji, Čeh i dan danas ima prijatelje u Slovačkoj koji je po struci novinar i zaljubljenik u naivu i slikarstvo, koji je 10 godina bio izveštač u Kovačici i koji mu je pomogao da sakupi slike i od toga napravi malu samostalnu galeriju.
- Ja ove slike ne prodajem, to nije moguće da se ja odvojim od neke slike, najviše imam Jonaševih slika, pa Knjazovica, pa Halupovu, ali tu su i ostali slikari savremene naive protiv kojih nemam ništa ali voli da poštujem ono što je originalno, ono što je pravo jer ima mnogih koji samo imitiraju i ništa novo još nisu rekli - objašnjava Jan Čeh i čvrsto tvrdi da se u Kovačici nije rodio bolji slikar od Jonaša, Knjazovica i Halupove.
U galeriji Jana Čeha u Kovačici nalazi se 130 slika naive.
Projekat je finansiran iz budžeta opštine Kovačica. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.