KULTURA I ISTORIJA GRADA SA NAJVIŠE IMENA: Bogato nasleđe Zrenjanina (VIDEO)
Zrenjanin je, po površini teritorije koja mu administrativno pripada (1.326 km²), najveći grad u Autonomnoj pokrajini Vojvodini i drugi u Republici Srbiji.
Najstariji pisani podaci o Zrenjaninu, koji se tada zvao Veliki Bečkerek, potiču iz 14. veka, kada je ovo bilo oveće selo naseljeno uglavnom mađarskim kmetovima.
Veliki Bečkerek je pet vekova kasnije bio stecište mnogih poznatih arhitekata i građevinskih inženjera koji su u grad na rubu Austrougarske monarhije dolazili, najčešće zbog posla, iz Budimpešte, Temišvara ili Arada. Dolazili su na poziv bogatih investitora, kao što su bile gradske vlasti ili poslovni ljudi, koji su mogli da plate projekat za podizanje svoje stambeno-poslovne kuće, palate ili vile.
Grad je 1807. doživeo katastrofalni požar kada je naročito stradala županijska palata sa arhivom. Katastofu su izazvali i požar 1832. godine te poplave 1816. i 1838. godine.
Formiranje gradske strukture i stvaranje regulacione matrice, sačuvane do danas, usledilo je nakon velikog požara, 1807. godine. Preživelo ga je samo nekoliko zgrada u gradskom jezgru, uključujući i crkvu Uspenja Presvete Bogorodice, iz 1746. godine, danas najstariju sačuvanu građevinu u Zrenjaninu. Sve ostale današnje građevine u centru grada podignute su znatno kasnije.
Zrenjanin danas ima šta da ponudi i pokaže. Obnovljene i restaurirane fasade, dekorativna rasveta, nove urbanističke tendencije koje prate i neguju nasleđeno i povratak pojedinih nestalih simbola, svedoče o nastojanjima grada da graditeljskoj baštini da značaj kakav ona zaslužuje.
U najstarijoj i najlepšoj ulici Zrenjanina, pešačkoj ulici Kralja Aleksandra nalaze se neobične građevine iz različitih vremena. U njoj su građevine koje datiraju iz druge polovine 19. veka i sa početka 20. veka. Zgrade su izgrađene u duhu secesije ili istoricizma, sa elementima neobaroka. Ulica je projektovana tako da se svaka kuća vidi sa trga do kraja ulice. Ona je zasebna celina očuvanog gradskog jezgra i predstavlja zaštićeni spomenik kulture. Šetajući ovom ulicom građevine oduševljavaju zbog bogate raznolikosti stilova, interesantne fasade I zanimljive građevine čiji izgled vraća u prošlost.
Narodni muzej Zrenjanin je kao Muzej Torontalske županije osnovan 1906. godine. U zgradi bivše Finansijske palate, na Trgu Slobode, nalazi se od 1966. godine. Pripada kategoriji muzejskih ustanova kompleksnog tipa zavičajnog karaktera. Obuhvata pet odeljenja: prirodnjačko, arheološko, istorijsko, umetničko i etnološko.
Mali most je najstariji most koji je u funkciji. Sagrađen je 1904. godine i spaja centar grada sa delom grada koji se zove "Mala Amerika". Okruženje Malog mosta je arhitektonska celina starog gradskog jezgra.
Više zanimljivosti o istoriji i kulturi Zrenjanina pogledajte u sledećem videu: