Jedan od najznačajnijih književnika srpskog romantizma živeo je u Somboru, znate li o kome je reč? (FOTO/VIDEO)
Laza Kostić ostaće zapamćen kao jedan od najznačajnijih književnika srpskog romantizma. Rođen je 1841. godine u Kovilju, gde je i završio osnovnu školu. Gimnaziju je završio u Novom Sadu, Pančevu i Budimu, a prava i doktorat prava na Peštanskom univerzitetu.
Od velike važnosti za čitav srpski narod: Zbog ove institucije Novi Sad je dobio naziv Srpska Atina
Početni posao mu je bio kao gimnazijski nastavnik u Novom Sadu, zatim postaje advokat, veliki beležnik i predsednik suda.
Sve je to trajalo oko osam godina, a potom se, sve do smrti, isključivo bavi književnošću, novinarstvom, politikom i javnim nacionalnim poslovima.
Živeo je i u Beogradu gde je uređivao "Srpsku nezavisnost", zbog pritiska reakcionarne vlade morao je da napusti Srbiju. Na poziv kneza Nikole odlazi u Crnu Goru gde je bio pet godina i radio kao urednik zvaničnih crnogorskih novina i knežev politički saradnik. Nakon sukoba koji je i tu doživeo, vratio se u Bačku.
Dan Laze Kostića u Somboru
Njemu u čast ustanovljene su Nagrada Laza Kostić i Nagrada Venac Laze Kostića, a u čast pesme "Santa Marija dela Salute" organizovana je u Somboru manifestacija Dan Laze Kostića svakog 3. juna i odabranom pesniku se dodeljuje VENAC LAZE KOSTIĆA. Prvi dobitnik je Pero Zubac, a 2016. godine Duško Novaković i Stojan Berber.
U Somboru je proveo ostatak života relativno mirno, gde je deset godina bio predsednik Srpske narodne čitaonice koja se danas po njemu naziva.
Izabran je za člana Srpskog učenog društva 27. februara 1883, a za redovnog člana Srpske kraljevske akademije 26. januara 1909. godine.
Kako su se voleli Laza Kostić i Lenka Dunđerski
O ljubavi Laze Kostića i Lenke Dunđerki će se zauvek pričati kao najtragičnijoj ljubavnoj priči. Sam Laza Kostić je opisao svoju ljubavnu dramu u najpoznatijoj pesmi koju je napisao "Santa Maria della Salute". Njih dvoje su se upoznali 1891. godine, ljubav između njih dvoje bila je veoma intenzivna, ali razlike u godinama su bile jedan od razloga zbog čega je njihova veza bila nemoguća.
Kako život pored Lenke nije bio moguć, Laza Kostić se na nagovaranje prijatelja, Lazara Dunđerskog oženio se sa Julijom Palanačkom. Venčanje je obavljeno 10. septembra 1895. godine, a pesnikov kum je bio Lenkin otac. Samo dva meseca kasnije, Lenka Dunđerski je tragično preminula u Beču, 8. novembra, na svoj 25. rođendan. O uzrocima smrti se mnogo spekulisalo, ali do danas kao zvanična verzija ostaje da je Lenka preminula usled tifusne groznice.
Saznavši za Lenkinu smrt, dok je bio na putovanju u Veneciji, Laza skrhkan od bola napisao je početne stihove poznate pesme.
Umro je 1910. godine u Beču, godinu dana nakon smrti svoje supruge i objavljivanja himne ljubavi "Santa Maria della Salute". Poslednjih dana života Lenka mu je redovno bila u snovima, čak je verovao i da budan čuje njene korake. Ceo svoj život i htenja pretočio je u pesmu sa imenom italijanske crkve u naslovu, u kojoj je ljubav osnovni princip života, mesto susreta njega i Lenke i posle smrti.
Sahranjen je na Velikom Pravoslavnom groblju u Somboru.
Kuća Laze Kostića u centru Sombora
Početkom maja 2011. godine, u Ulici kralja Petra Prvog, ispred kuće u kojoj je somborski zet Laza sa suprugom Julijanom proveo poslednjih 15 godina života (1895-1910), napisavši svoju najpoznatiju pesmu "Santa Maria della Salute", postavljen je spomenik kojim su se Somborci odužili velikom piscu.
Kuća u kojoj su Laza i Lenka živeli izgrađena je u tipu građanske arhitekture. Projektovao ju je arhitekta Anton Vaškaš u stilu neorenesanse, a zidao Augustus Puškaš. Prizemlje je oblikovano s kvaderima kamenog oblika što daje naglašenu rustiku. Ispod krovne strehe je friz od floralnih grilandi, a na spratu, iznad prozora i vrata, trouglasti su timpanoni. Objekat je sačuvao izvorni izgled.
Kulturni centar "Laza Kostić"
Kulturni centar "Laza Kostić" osnovan je 28.11.1995. godine odlukom SO Sombor. Kulturni centar je osnovan kao naslednik slavne "Likovne jeseni" i nosi ime najznačajnijeg književnika koji je ikada živeo i radio u Somboru. Kulturni centar je od samog početka upućen da deluje u više od jedne oblasti umetnosti.
Najprepoznatljivija delatnost Kulturnog centra je izložbena aktivnost u jednoj od najboljih malih galerija u zemlji, no rad ustanove ne ogleda se samo u galerijskoj delatnosti: muzički, scenski, književni programi, izdavaštvo, podrška aktivnostima mladih kao i kulturnoumetničkom amaterizmu, daju celovitu sliku o radu ustanove.
Kulutrni centar svojim angažovanjem upotpunjuje predstavu o Somboru kao gradu kulture i umetnosti.
Jedna novobeogradska škola od 2005. godine nosi ime po Lazi Kostiću. Osnovna škola u Kovilju, rodnom mestu Laze Kostića, takođe nosi njegovo ime. Od 2000. godine u Novom Sadu postoji gimnazija koja nosi ime po Lazi Kostiću.