VAŠINGTON ZNA: Zašto Kina gradi misteriozna ostrva u Južnokineskom moru?
Puno malih ostrva, grebena i sprudova, Južnokinesko more u središtu je teritorijalnog spora koji je više država suočio jedne s drugima.
Kina tvrdi da se njene teritorijalne vode prostiru stotinama kilometara južno i istočno od ostrvske pokrajine Hainan, što je u nekim slučajevima u suprotnosti sa tvrdnjama njenih suseda.
CNN navodi da je napetost u tom regionu je porasla kada je Kina teritoriju od nekih 800 hektara morskih sprudova ogromnom operacijom iskopavanja pretvorila u mala ostrva sa pistama za sletanje aviona, lukama i svetionicima.
U utorak je Kina objavila da je njena vojska upozorila i pratila američki vojni brod-razarač "U.S.S. Lasen" koji je prišao previše blizu jednom od pet veštačkih ostrva u spornim vodama Južnog kineskog mora.
Kui Tijankaj, ambasador Kine u Vašingtonu, kazao je da je američka patrola bila "veoma ozbiljna provokacija, politički i vojno".
Kivni susedi
Bruneji, Malezija, Tajvan i Vijetnam osporavaju kineski suverenitet nad nekoliko ostrvskih lanaca i međusobno se takođe prepiru.
Ka severu, u Istočnom kineskom moru, Kina je u teritorijalnom sporu sa Japanom i Južnom Korejom. Američki medij navodi da je Kina zapravo relativno kasno počela sa okupacijom teritorije u arhipelagu Spratli, koji Peking naziva ostrvima Nanša.
"Tajvan je prvi okupirao jedno od ostrva u tom arhipelagu nakon Drugog svetskog rata, a sledili su ga Filipini, Vijetnam i Malezija koji su svi izgradili baze i piste na zauzetim teritorijama", navodi Majra Rep-Huper, viša saradnica Programa za azijsko-pacifičku bezbednost u Centru za novu američku bezbednost (CNAS).
Filipini, koji se geografski nalaze najbliže Spratliju, imaju trupe stacionirane u tom području, piše Blic.
Kina je sa zauzimanjem grebena i ostrva u tom području počela krajem 80-ih godina prošlog veka. Vijetnam osporava i kinesko pravo nad ostrvima Parasel, a prošle godine tenzije su porasle sa severnim susedom pošto je Kina počela da istražuje naftu u tom regionu.
Kina je 2014. pokrenula ogromne operacije čiji je fokus bio na tri velika grebena u arhipelagu Spratli - Fajri kros, Subi i Misčif rif. Zauzela je 800 hektara za manje od dve godine, što je područje veće od devet kvadratnih kilometara.
U septembru je, tokom posete SAD, kineski predsednik Si Đinping kazao da Kina neće "militarizovati" ostrva, ali ona ipak gradi tri piste za koje američki analitičari veruju da će na njih moći da sleću bombarderi. Uz to, napominju da je područje potencijalno bogato sirovinama, a za neke delova, pogotovo kod malezijske obale i blizu Vijetnama, dokazana su nalazišta gasa i nafte, čija je količina procenjena na milijarde barela.