Kit koji je progutao svet: Umetničko delo čija "utroba" čuva čitavu istoriju
Retko koji grad u Srbiji može da se pohvali jedinstvenim i brojnim muralima kao Užice, a od jednog je sve počelo.
Prvi mural u Užicu oslikan je između 1986. i 1987. godine, na Trgu Svetog Save. Ovo delo najavilo je novi odnos gradskih umetnika prema svom gradu.
Mnoštvo detalja, kao i sam naziv murala, "Kit koji je progutao svet" ili "Protok vremena", generacije posmatrača ne ostavlja ravnodušnim.
Spoj nespojivog
Za mesto ovog murala odabrano je kuća znamenitog Užičanina Miloša Trifunovića iz 1912. godine, a ovaj objekat je nakon oslikavanja njegovog zida, koji gleda na Sabornu srvku, postao "spoj nespojivog".
Trifunovića kuću (kasnije dom porodice Gutman) s jedne strane čini stroga secesija fasade, sa maskeronima ženskih glava, jedini primer u gradu Užicu, a sa druge prvi užički mural.
Autori murala "Kit koji je progutao svet" su Dragoljub Kaplanović, Nataša Ljubičić i Ljubiša Dimitrijević.
Godine 2007. godine prvi užički mural je restauriran. Odoleo je nemaru mladih i starih Užičana, brojnim docrtavanjima, izbijanju četiri prozora na njegovoj površini, ali i gradnji sportskog terena.
Kit koji je progutao svet
Detalji koji ispunjavaju utrobu kita su različiti prikazi iz istorije, brojni simboli poput pećinskih antropomorfnih figura, rimskih dvokolica, ratnika na lađi itd.
Kit je simbol koji nosi bogato mitološlo i kulturno značenje i različito se doživljava u različitim kulturama. Slika kita prožima mnoge aspekte ljudskog života i umetnosti.
Unutrašnja istina najčešće se povezuje sa simbolom kita, kao i dugovečnost i otpornost. Otuda je sigurno potekla i inspiracija autora da ceo jedan svet i njegovu istoriju smesti u utrobu ovog morskog sisara.
Užice grad murala
Užice nekada je bio grad murala, a svojevremeno je udruženje građana "Opeka" najavilo nameru da se reafirmiše ideja "grada murala".
Brojne su lokacije gde ova vrsta umetnosti živi u gradu na reci Đetinji, a upravo pred preuzimanje titule Prestonice kulture za 2024. godinu, u Užicu su osvanuli novi murali, na kojima su oživljeni znameniti Užičani, kao i lokaliteti po kojima je ovaj grad poznat (detaljnije OVDE).