NOVI INDIJSKI PREMIJER - novi kurs u spoljnoj politici?

Narenda Modi / Izvor: Reuters

NJU DELHI - Nakon Manmohana Singa, indijskog premijera koji je zemlju vodio od marta 2004. pa do izbora koji su se završili sredinom ovog meseca, 26. maja kabinet predsednika vlade Indije preuzima Narendra Modi, hinduistički nacionalista i predsednik stranke BJP.

Indija je za deset godina vladavine Manmohana Singa zaglibila u korupcijske skandale, a tu zemlju s demografskom eksplozijom potresa i manjak radnih mesta.

Važnost Indije kao članice grupe BRIKS (Brazila, Rusije, Indije, Kine i Južne Afrike), aktuelne napetosti na jugoistoku Azije, ukrajinska kriza i okretanje Rusije azijsko-pacifičkoj regiji, jačanje rusko-kineskog savezništva, povlačenje američkih trupa iz Avganistana, unutrašnje prilike u samoj Indiji koja beleži veliko raslojavanje stanovništva i uverljiva pobeda Narendre Modija je nešto što zahteva poseban osvrt.

Narenda Modi / Izvor: Reuters

Iako će se sredinom jula u Brazilu održati šesti samit skupa BRIKS i novi indijski premijer će pred partnerima sigurno otvoriti karte i reći kakva je njegova vizija buduće saradnje, niko nije ostao ravnodušan na pobedu političara kontroverzne prošlosti i nepoznatih namera za budućnost.

Prošle godine se skup BRIK od elitističke praktično pretvorila u političku organizaciju i bivši indijski premijer Manmohan Sing je bez razmišljanja prihvatio ideju stvaranja BRIK banke i Fonda deviznih rezervi. Kina, Rusija i Indija su Veću sigurnosti i Ujedinjenim nacijama za sve vrijeme sirijske krize i sada oko Ukrajine, iako su se Peking i Nju Delhi ponekad služili pravom da se suzdrže od glasanja, uvek nastupali sa usuglašenim stavovima.

Međunarodni i bilateralni ugovori indijske države, kao i ugovori koje su do sada samostalno, ili u okviru skupine BRIK, potpisale indijske kompanije nisu nešto što Modi može osporiti ili poništiti. Dakle, sve izrečeno tokom predizborne kampanje treba uzeti s rezervom i videti što će novi indijski premijer raditi od 26. maja, kada i službeno preuzme kabinet predsednika vlade.

Narenda Modi / Izvor: Reuters

Svi u svetu nagađaju koju će zemlju prvu posetiti novi indijski premijer, što je uvek znak novog-starog kursa spoljašnje politike jedne zemlje. India Today javlja kako će prvinostrana službena poseta Narendre Modia biti multilateralni susret s liderima skupine BRIK u Brazilu.

Američki predsednik Barak Obama je čestitao Modiju na njegovoj uverljivoj pobedi i rekao "da očekuje blisku saradnju koja će ispuniti očekivanja izvanrednog američko-indijskog strateškog partnerstva", međutim, India Today piše da su američki zvaničnici Modiju rekli "da slobodno poseti SAD, ali da se kod novog premijera osjeti gorčina zbog nasleđa prošlih godina, kada mu je 2005. Vašington odbio vizu za posetu Sjedinjenim Državama". Tada se administracija američkog predsjednika Džordža V. Buša pozvala na zakon iz 1998. koji brani ulazak strancima koji su počinili dela kojima se krše verske slobode i Modija su smatrali odgovornim za nerede u kojima je 2002. ubijeno preko 1000 osoba.

Treba spomenuti da su od decembra 2013., indo-američki odnosi napeti zbog hapšenja i pritvaranja Devani Kobragade, zamenice generalnog konzula Indije u Njujorku. Trećeg maja je Modi u intervjuu za indijski dnevni list Aaj Tak porekao bilo kakvu gorčinu i naglasio ekonomske aspekte indo-američkih odnosa.

Narenda Modi / Izvor: Reuters

U Rusiji se takođe pomno prati svaki potez ili izgovorena reč novog premijera, koji je dobio narodnu podršku Indijaca na parlamentarnim izborima koji su u Indiji u devet faza trajali od 7. travnja do 12. svibnja.

Odmah po objavi rezultata, ruski predsednik Vladimir Putin je čestitao Modiju na pobedi njegove stranke i izrazio uverenje "da će Indija biti u stanju nastaviti putem dostignuća iz prethodnog razdoblja". Putin je pohvalio i odnose između Rusije i Indije, uz napomenu da su se oni razvili na temelju izjave o strateškom partnerstvu koji je potpisan tokom vladavine stranke BJP i upravo taj sporazum je odredio razvoj bilateralne saradnje u godinama koje su sledile. Ruski predsednik Putin ovde podseća na sporazum koji je s Indijom potpisao 2000. godine, nakon koga su se, bez obzira koja stranka u Indiji bila na vlasti, zaređali sporazumi koji su 2012. konačno doveli do dogovora Moskve i Nju Delhija o nužnosti multinacionalnog sveta.

Pobednik na indijskim izborima i novi premijer Narendra Modi je ruskom predsedniku odgovorio porukom na Twitteru.

"Zahvaljujem Putinu na njegovim dobrim željama i veseli me što će naši odnosi s Rusijom biti još jači u godinama koje dolaze. Prijateljstvo između Rusije i Indije je prošlo test vremena i mi ćemo nastaviti jačati naše odnose u raznim područjima", napisao je Modi.

(advance.hr)