Nikolić: Vatikan, vođen principima, ne priznaje Kosovo

Govoreći o problemu imovine koja je verskim zajednicama nacionalizovana nakon Drugog svetskog rata, predsednik Nikolić je rekao da će Srbija restituciju obaviti što brže i efikasnije, u skladu sa Zakonom i mogućnostima, saopstila je Pres služba predsednika Republike.

Takođe, vezano za papinu posetu Srbiji, predsednik Nikolić je istakao da će mu biti drago da poželi dobrodošlicu poglavaru Rimokatoličke crkve, čim oko te posete bude postignut dogovor sa Srpskom pravoslavnom crkvom. 

Nikolić je izrazio želju da se zajedničkom mudrošću ne načini nikakav potez koji bi bilo koga uvredio, pogotovo u vezi odnosa prema istoriji, Drugom svetskom ratu i ulozi Alojzija Stepinca u njemu, navedeno je u saopštenju.

Povodom posete sekretara Vatikana za odnose sa državama, Dominika Mambertija, i sve aktivnijeg angažovanja katoličke crkve u političkim procesima u regionu, u nastavku sledi kratak osvrt na istoriju i položaj katoličke organizacije.

Uticaj religije

Uticaj religije kroz vekove bio je nesumnjivo veliki. U istoriji ljudskog društva od antičkog doba do danas religije su imale snažan uticaj na javno mnjenje i često su menjale tok istorije. Ne može se osporiti da je religija imala pozitivnu ulogu u razvoju ljudskog roda, ali je isto tako tačno da je dolazilo često i do zloupotrebe religije. Zbog toga odnos crkve kao institucije i religije, kao i odnos crkve, religije i politike predstavlja izuzetno osetljiva pitanja utoliko pre što je u savremenim uslovima došlo do politizacije religije i do pojave religioznog fundamentalizma u raznim delovima sveta i različitim civilizacijama.

Istaknuto mesto u svetskim političkim zbivanjima imala je katolička crkva od vremena raskola hrišćanstva na Istočno i Zapadno 1054. godine. Iako rimokatolici čine samo 17,3% u ukupnoj svetskoj populaciji vernika, Sv. Stolica pretenduje na univerzalnost i organizacija crkve postavljena je na toj osnovi.

Borba za vlast, ne samo duhovnu, nego pre svega političku i ekonomsku, predstavlja osnovno obeležje politike katoličke crkve kroz više od deset stoleća.

Položaj Vatikana

Katolička crkva danas predstavlja jednu univerzalnu versku organizaciju sa centralističkim uređenjem zasnovanim na hijerarhijskom odnosu. Njen  cilj je sprovođenje i obezbeđenje idejnog jedinstva katolika u svetu.

Položaj Vatikana, odnosno pape, kao poglavara katoličke crkve je specifičan. Papa ima aktivno i pasivno pravo poslanstva, može da zaključuje određene vrste međunarodnih ugovora, može da učestvuje u radu pojedinih međunarodnih organizacija humanitarnog karaktera, ili onih koje se bave prosvetno-kulturno-socijalnim problemima. Vlast pape je bitno duhovna, a teritorijalna vlast je samo simbolična.

Položaj katoličke crkve danas se može uporediti sa položajem međunarodnih organizacija kojima je priznato svojstvo subjekta međunarodnog prava. Vatikan je i moćna ekonomska sila uključena u svetske finansijske i ekonomske tokove. Danas je teško naći industrijsku granu, uključujući i ratnu, u koju nije investiran i vatikanski kapital.

Sveta Stolica

Imajući u vidu višestruku delatnost „države grada Vatikana“ i Svete Stolice angažovane u političkoj i duhovnoj sferi, nemoguće je njihov identitet definisati isključivo religiozno-crkvenim terminima. U različitim sferama u kojima je Vatikan danas angažovan: političkoj, finansijsko-ekonomskoj, prosvetnoj, socijalnoj, religioznoj, on deluje na bazi različitih standarda. U tom smislu Vatikan nema jedan koherentan identitet.

Odnosi Svete Stolice i Jugoslavije

Jugoslavija je prekinula diplomatske odnose sa Sv. Stolicom 17. decembra 1952. zbog grubog mešanja u unutrašnje poslove, a obnovila ih je 25. juna 1966.

Prilikom obnove diplomatskih odnosa potpisan je u Beogradu 1966. protokol kojim vlada SFRJ „garantuje katoličkoj crkvi u Jugoslaviji slobodno vršenje verskih poslova i verskih sloboda.“