Zašto sa teroristima ne treba pregovarati?
VAŠINGTON - Odbijajući da isplate islamskim teroristima 100 miliona otkupa za novinara Džejmsa Folija SAD su potvrdile svoju političku odluku da sa teroristima nema pregovora, kao i da će ovakvim tvrdim stavom zaštititi svoje građane od kidnapovanja.
Foli je brutalno ubijen, a teroristi su objavili snimak na kojem mu odrubljuju glavu, što je ostavilo snažan utisak ne samo u američkoj javnosti i otvorilo raspravu u administraciji američkog predsednika Baraka Obame da li treba plaćati otkup otmičarima i da li bi to podstaklo više otmica. Tvrda politika koju pored SAD vodi i Velika Britanija odudara od prakse u većini evropskih država, za koje je “Njujork tajms” ironično primetio da su “vodeći finansijeri Al Kaide”.
List podseća da su u slučajevima otmice evropskih državljana, njihove vlade uglavnom činile ustupke otmičarima isplativši im najmanje 125 miliona dolara od 2008. godine, od čega samo u prošloj godini 66 miliona. Posledica beskompromisnog stava SAD i Britanije je da su njihovi građani ređe otimani, ali oni oteti su navodno češće ubijani.
Nečinjenje ustupaka teroristima doprinelo je manjoj zainteresovanosti islamskih ekstremista za otmice britanskih i američkih građana, jer nisu taoci kojima se unosno trguje. Prema nezvaničnim podacima, islamski ekstremisti oteli su 53 osobe, od kojih su trećina Francuzi, a državljana SAD je veoma malo. Pored Folija kojeg su ubili, teroristi su oteli i njegovog kolegu i sunarodnika Stivena Sotlofa i najavili da će i njemu oduzeti život.
Izuzetak od pravila dogodio se u slučaju američkog vojnika Boua Bergdala, kojeg su oteli talibani 2009. godine, a u zamenu za njegovu slobodu tražili su oslobađenje petorice Avganistanaca iz zatvora u zalivu Gvantanamo. Vlada Katara posredovala je u pregovorima sa talibanima i Amerikanac je 2014. godine pušten na slobodu što je pokrenulo raspravu u bezbednosnim krugovima u SAD koji su odluku da se pregovara sa talibanima ocenili “veoma problematičnom”.
Američko - ruski novinar Sajmon Ostrovski bio je zarobljen tokom 2014. godine u proruskom uporištu Slavjansku u istočnoj Ukrajini zbog navodne povezanosti sa ekstremističkom organizacijom “Desni sektor”, ali je ubrzo oslobođen. Nigerijskim i somalijskim piratima koji su otimali brodove i američke posade na njima, a zatim ih ubijali, sudilo se pre četiri godine u SAD, u prvom procesu protiv gusara još od 19. veka.
U nekim slučajevima piraterije, trgovačkim brodovima pomagala je i američka ratna flota, a desetine pirata platilo je glavom pokušaje otmice brodova i posada. Sve to čini američke državljane "nepopularnom robom" među trgovcima tuđim životima, ili bi makar tako trebalo da bude.