Junacima sa Kupresa: Delegacija Velike Plane danas položila venac na spomenik borcima VRS u Blagaju

Nakon posete srpskom vojničkom groblju na Sokocu, Malom Zejtinliku, u sklopu obeležavanja 30 godina od proglašenja Republike Srpske, danas je delegacija Velike Plane, koju čine predsednik Skupštine opštine i narodni poslanik Dušan Marić i članovi Udruženja potomaka ratnika od 1912. do 1918. iz Miloševca Dejan Pisarević i Dejan Pavković položila venac i na spomenik poginulim vojnicima i oficirima VRS sa Kupreške visoravni.

Spomenik je podignut u dvorištu Osnovne škole "Miloš Ždero" u Novom Selu, jednom od četiri sela predratne mesne zajednice Blagaj koja su po Dejtonskom sporazumu pripala Republici Srpskoj i formirala opštinu srpski Kupres.

U ratovima koji su vođeni od 1991. do 1995. godine na kupreškom i drugim ratištima poginulo je ili na drugi način stradalo ukupno 235 Srba sa Kupresa. Od tog broja 194 su borci, koji su većinom ratovali u sastavu Sedme kupreške motorizovane brigade, jedne od najboljih jedinica u sastavu VRS. 

Čak 53 borca iz ove male opštine, koja je pre rata imala manje od pet hiljada stanovnika srpske nacionalnosti, poginula su na drugim ratištima, braneći srpski narod i Republiku Srpsku u drugim delovima BiH.

Najviše njih poginulo je u borbama kod Mrkonjić Grada, na donjovakufskom i na rogatičko-goraždanskom ratištu. Među poginulim kupreškim Srbima  je i 41 civil. Oni su  uglavnom stradali u zločinačkim akcijama hrvatske vojske.

Dvadeset i sedam Kuprešaka stradalo je u hrvatskim logorima i zatvorima. Hrvati još uvek kriju posmrtne ostatke njih šesnaest.

O obimu, značaju i žestini bitaka koje su vođene na Kupreškoj visoravni najbolje govori podatak da je u njima poginulo ukupno 344 pripadnika VRS, JNA i dobrovoljačkih jedinica. Osim Kuprešaka, među njima je najviše boraca iz Šipova (63), Mrkonjić Grada (31), Ključa (25) i Banjaluke (24).

Na spomen-obeležju u Novom Selu, koje je podigla opština srpski Kupres, upisana su imena svih poginulih kupreških ratnika.

Među palim srpskim borcima iz predratne opštine Kupres je trinaest Marića,  dvanaest Duvnjaka, dvanaest Lugonja, osam Sprema,  sedam Dragoljevića,  pet Kanlića, četvorica braće Mašić, koji su nestali u hrvatskim logorima, Bogoljub Lugonja sa sinovima Stevanom i Ratkom, braća Nenad i Stojan Škobić, Simo Vasić i njegov sin Žarko, Miloš Duvnjak i njegov sin Mitar, braća Petar i Jovo Zubić, braća Mitar i Todor Keranović, braća Ljupko i Predrag Milić, Dragun Pavlica i njegov sin Miroljub, Branislav Spremo i njegova kćerka Milka...