Krvavi napad na Blagu Mariju: Jeziva hronologija etničkog čišćenja Srba u zločinačkoj akciji "Oluja"

Operacija "Oluja" je bila vojna akcija Republike Hrvatske u avgustu 1995. godine. Zvanično je trajala četiri dana, a završila se padom Republike Srpske Krajine i uspostavljanjem kontrole Republike Hrvatske nad tom teritorijom.

U Srbiji i Republici Srpskoj 4. avgust je dan žalosti, dok se u Hrvatskoj 5. avgust slavi kao Dan pobede i domovinske zahvalnosti.

Prvi dan "Oluje": Avioni SAD bombarduju srpske radare

Četvrtog avgusta, na pravoslavni praznik Blage Marije, negde oko četiri časa posle ponoći, američke vazduhoplovne snage su bombardovale dva radara snaga krajiških Srba, samo nekoliko sati pre početka operacije "Oluja". Iako su zvanično poricale umešanost američke snage su aktivno podržavale ovu operaciju etničkog čišćenja. Američka oprema je korišćena za ometanje srpskih komunikacija tako da je komandni sektor bio potpuno odsečen.

Akcija je počela napadom na tzv. sektore "Sever" i "Jug" na frontu dugom 700 kilometara. Hrvatske snage probile su prve linije odbrane Srba na 30 taktičkih smerova u bjelovarskom, zagrebačkom, karlovačkom, gospićkom i splitskom području. Dubina prodora hrvatskih oružanih snaga tada je već bila od pet do 15 kilometara. 

Hrvatska strana je prvog dana akcije zabeležila zauzimanje Svetoga Roka. Knin je već bio u okruženju, a hrvatske jedinice nekoliko kilometara pred gradom. Srbi odgovaraju napadima na Sisak, Šibenik, Otočac, Gospić, Ogulin...

Drugi dan borbi: Hrvati ulaze u Knin

Oko podneva 5. avgusta objavljena je vest: hrvatske jedinice ušle su u Knin.

Na kninskoj srednjovekovnoj tvrđavi postavljena je ogromna hrvatska zastava. Zauzeta su i okolna mesta: Vrlika, Kijevo, Drniš, Žitnić, Benkovac, Gračac, Lovinac, Ljubovo, ali i Plaški, Primišlje i Hrvatska Dubica. Do kraja dana srpski civili napustili su područja Srba i Dvora. Srbi odgovaraju raketnim napadima iz Bosne na Županju, iz istočne Slavonije na Osijek, Vinkovce, Nuštar, sa Korduna na Karlovac, a iz istočne Hercegovine na dubrovačko područje.

Treći dan "Oluje": Hrvatske snage se spajaju sa Armijom BiH 

Do 6. avgusta Prva hrvatska brigada je osvojila teritoriju oko grada Slunja (severno od Plitvica) i napredovala do granice sa Bosnom i Hercegovinom gde su se sastali sa snagama Armije Republike BiH. Najsnažniji otpor Srbi su pružali u Glini.

Hrvatske snage spojile su se s Hrvatskim vijećem odbrane (vojskom bosanskih Hrvata) i Petim korpusom Armije BiH na na reci Korani kod Tržačkih Raštela. Time je presečen strateški pravac srpskog snabdevanja Knin-Bihać. Poslepodne u Knin dolazi i predsednik Hrvatske Franjo Tuđman. Krajina je poražena. Pali su Petrinja, Slunj, Kostajnica, Plitvička jezera, Obrovac... 

U nedelju ujutro hrvatska vojska je ušla u Petrinju, a oko 23 sata u Glinu.

Poslednji dan "Oluje": Granica sa BiH pod kontrolom Hrvata

Četvrtog i poslednjeg dana "Oluje" pali su Turanj i Tušilović, pa Vojnić i Topusko, Gornji i Donji Lapac... U 18 časova hrvatski ministar odbrane Gojko Šušak objavio je da je akcija "Oluja" završena sa vojnog aspekta, jer je većina granice sa Bosnom bila pod kontrolom Hrvata. 

Nakon operacije RSK zvanično prestaje da postoji. Većina Srba – oko 280.000 – bila je proterana. U operaciji "Oluja" učestvovalo je 138.500 pripadnika Hrvatske vojske, MUP i Hrvatskog vijeća odbrane. Tim snagama su se, prema hrvatskim izvorima, suprotstavile srpske snage od oko 31.000 vojnika.

Područje zahvaćeno hrvatskom ofanzivom napustilo je gotovo celokupno srpsko stanovništvo. Kolone izbeglica na traktorima i drugim poljoprivrednim vozilima su preko područja pod kontrolom Republike Srpske u zapadnoj i severnoj Bosni krenule ka Srbiji, izložene čestim napadima hrvatskih snaga.

Tada je u Hrvatskoj otpočelo sa temeljnim miniranjem i rušenjem praznih srpskih kuća. Posle završetka akcije vršeni su zločini nad preostalim srpskim stanovništvom. Spaljeno je više od 20.000 srpskih kuća, dok su ostale opljačkane i razorene.

Dokumentaciono-informativni centar "Veritas" u svojoj evidenciji ima imena 2.313 poginulih i nestalih Srba. Od toga je 1.205 civila, a među njima su 522 žene i 12 dece. 

Povratak srpskog stanovništva posle 2000. godine i početka normalizacije odnosa između Beograda i Zagreba teče sporo i sa skromnim rezultatima. Uglavnom se u Hrvatsku vraća starije stanovništvo.