Vreme je da zaboravite sve pošalice za Piroćance: Prošetajte gradom najbolje gastronomije i prirodnih lepota (FOTO)
Kažu "Što južnije, to tužnije", kažu još i za Piroćance da su cicije, ali ovaj grad je sve, samo nije grad "cicija" i "tužan" grad. Potpuno suprotno, u ovoj opštini će vam nesebično dati sve za pravu avanturu i dobar provod.
Od divlje i prelepe Stare planine, preko manastira i spomenika, izuzetnog folklornog nasleđa, divnih ljudi i izuzetne gastronomije zbog koje, ko jednom dođe, vratiće se ponovo!
POSLE 10 DANA KONAČNO PROHODAN PUT NA GOLIJI: Nestvarna slika sa srpske planine, formiran snežni tunel (FOTO/VIDEO)
"KAD LEGNEM ONDA MI JE NAJTEŽE, A I TO ĆE PROĆI" Baka Desanka živi četiri decenije u mraku i ima samo jedan san!
IMALI KARTE ZA PRVI RED - SRBI SVEDOCI BUĐENJA VULKANA NA ISLANDU: Na samo 500 metara od nezaboravnog prizora!
Grad je podignut na mestu rimskog utvrđenja Turres, tek u XIV veku se pominje kao Pirot. Za vreme Turaka, naročito u 16. i 17. veku bio je lepa i bogata varoš, ponajviše zahvaljujući dobrom položaju i trgovačkim vezama.
Kulturne baštine zbog kojih vredi obići Pirot
Bez sumnje, prva među njima je Stara Planina. Poznata i kao planina Balkan, po kojoj je čitavo poluostrvo dobilo ime, najveća je planina Istočne Srbije. Pet meseci godišnje je pod snegom, kada pruža dobre uslove za skijaše i ljubitelje snega.
Najviši vrh planine, Midžor (2.169 m), čini granicu između Srbije i Bugarske.
Ako ste ljubitelj velike i prostrane planinske padine i pašnjake koji izgledaju kao iz bajke, pronaći ćete ih na Staroj planini. Cela planina obiluje mogućnostima za aktivnosti na otvorenom, kao što su planinski biciklizam, paraglajding ili duge šetnje šumskim stazama.
Gde god se okrenete videćete planinske potoke, slapove a ako se potrudite pronaći ćete i veličanstvene vodopade. Ovce i krave koje pasu na pašnjacima dok ih čuvaju psi i pastir koji je pravi staroplaninski gorštak. Ako imate sreće možda naiđete i na divlje konje.
Brojne planinske reke izbrazdale su planinu i usekle brojne klisure i kanjone od kojih su neki prava geomorfološka remek dela. Takvi su, na primer, Rosomački lonci kod sela Slavinja i kanjon Temštice, uzvodno od sela Temska koji još zovu i "Mali Kolorado".
Tu su i vodopadi Stare planine
Iako su ovi vodopadi sastavni deo Stare planine zaslužuju da budu izdvojeni kao poseban dodatni razlog posete Pirotu. Čak trećina vodopada u našoj zemlji nalazi se na zapadnoj strani Stare planine. Ima ih dosta, ali su najlepši oni na Dojkinačkoj i Toplodolskoj reci, blizu sela Dojkinci, odnosno Topli Do.
U blizini sela Dojkinci, nalazi se vodopad Tupavica. Na nadmorskoj visini od 1.050 metara, izuzetne je lepote i visine do 25 metara spada u najlepše vodopade Srbije. Nekoliko desetina kilometara iz sela Topli Do uzvodno uz reku stiže se do Piljskog vodopada, Čungulja, Kurltelskog i mnogih drugih za koje ponekad ne znaju ni meštani. Upravo zato, što su vodopadi uglavnom na nepristupačnim mestima, do dana današnjeg ta mesta su nezagađena i čista kao i pre 1.000 godina.
Kada od Pirota krenete ka Knjaževcu, sa leve strene puta, nedaleko od sela Kalna, naići ćete na vodopad Bigar. Ne možete ga promašiti jer je toliko impozantan da će vam pogled nesvesno skrenuti ka njemu. Ime je dobio po šupljikavoj steni preko koje se sliva a visok je 35 metara. Nedaleko od sela Temska, na potoku Bukovački Do, oko kilometar i po posle manasitra Svetog Đorđa ka Toplom Dolu, krije se još jedan od staroplaninskih vodopada. Iako ne tako visok kao prethodni vodopadi ovaj vodopad ima prelepo izvajanu "potkovicu" od šarenih stena u koju voda pada.
Peglana kobasica je pirotski specijalitet od ovčijeg, kozijeg ili junećeg mesa, u koje se dodaje kombinacija začina, a potom se pegla i suši. Za peglanje se najčešće koristi flaša (uglavnom puna vina), sve ostalo je kažu svetogrđe. Gotova peglana kobasica ima oblik potkovice, seče se na tanke komade isključivo nožem i odlično ide uz domaće vino.
To je zimski specijalitet pa ćete imati sreće samo ako Pirot posetite u tom periodu godine.
Početkom 2011. godine u Pirotu je održano prvo Svetsko prvenstvo u pravljenju peglane kobasice. Manifestacija kasnije prerasta u izuzetno posećen Sajam pirotske peglane kobasice, koji se održava svakog februara.
Pirot je kraj bogatog kulturno-istorijskog nasleđa pa ima dosta crkvi i manastira koje možete obići.
Najpoznatiji su manastir Svetog Đorđa i manastir Sveti Jovan Bogoslov kod Poganova.
Manastir Svetog Đorđa nalazi se u selu Temska, na 20 minuta vožnje od Pirota. Manastir je sagrađen u 14. veku ali na osnovi manastira iz 11. veka, što se može i videti ako pogledate prizemni deo zida spoljašnje fasade. Manastir su sagradili braća Dejanovići, rođaci Cara Dušana. Freske u unutrašnjosti manastira su veoma dobro očuvane.
U samom manastiru se prave melemi za lečenje psorijaze, opadanje kose, proširenih vena i mnogih drugih oboljenja.
Manastir Sveti Jovan Bogoslov, poznatiji kao Manastir Poganovo, nalazi se 27 km južno od Pirota, na putu ka Zvonačkoj Banji. Izgrađen je krajem 14. a oslikan krajem 15. veka. Osnovao ga je vlastelin Konstantin, neposredno pre poraza od Turaka i gubitka nezavisnosti.
Zahvaljujući svom nepristupačnom položaju (sve do 1927. i izgradnje železnice kanjon Jerme je bio potpuno neprolazan) ostao je kroz vekove relativno neoštećen od ruku raznih osvajača, pa je zdino slikarstvo ovog manastira još očuvanije od onog u Temskoj.
Nedaleko od manastira Poganovo nalazi se i Sukovski manastir, okružen vrletima guste šume. Zbog zaklonjenosti od glavnog puta i impozantnog prirodnog okruženja, guste šume i bliznine klisure reke Jerme, ovaj manastir je idealno mesto za odmor i opuštanje, ukoliko za to imate vremena.
Pirotski muzej smeštej je u kući nekadašnjeg trgovca Hriste Jovanovića, poznatijeg kao Mali Rista, koji je bio veoma imućan, cenjen i poštovan u svoje vreme čak i od strane Turaka.
Kada prođete kroz kapiju imaćete utisak kao da ste već bili na tom mestu zahvaljujući Zdravku Šotri koji je ovaj prostor i kuću koristio za snimanje Zone Zamfirove a kasnije i Ivkove slave.
Muzej je od 1953. godine, kuća je pod zaštitom države a od 1979. godine je spomenik kulture od izuzetnog značaja.
Gostuša je staroplaninsko selo koje odlikuje arhaična arhitektura zbog koje ga zovu i "Kameno selo", kao i očuvanost starih običaja i kulture. Do izgradnje Belskog mosta, kojim je premošćeno Zavojsko jezero, ovaj kraj je bio teško dostupan.
Samim tim Gostuša je dugo bila gotovo potpuno izolovana što je doprinelo očuvanju tradicije ovog sela u svakom pogledu, te je Gostuša danas autentično selo koje najvernije oslikava život staroplaniskog stanovništva u prošlom veku.
Pretpostavlja se da se da je prvo parče kačkavalja koje je stiglo u Srbiju doneto upravo u Pirot.
U Pirotu se danas nalazi jedina Mlekarska škola na Balkanu, u kojoj se kačkavalj proizvodi po tradicionalnoj recepturi od kravljeg, ovčijeg ili mešanog mleka, a zri oko osam nedelja. Pirotski kačkavalj ne može se napraviti od bilo kog mleka: udeo u njegovom specifičnom ukusu ima i to što krave i ovce, od kojih se dobija mleko za spravljanje kačkavalja, žive i pasu na čistim obroncima Stare planine, napasajući se najkvalitetnijim travama i lekovitim biljem koje raste na padinama ove planine.
Malo je poznato da se upravo Pirotski kačkavalj nekada služio i u Beloj Kući!
Pirotski ili Momčilov Grad je gradsko utvrđenje pored Nišave i nalazi se u samom gradu, odnosno na ulazu grad iz pravca Niša.
Grad je podigao Vojvoda Momčilo za vreme vladavine kneza Lazara ovim prostorima. Osmanlije su uspele da ga zauzmu, ali ga je 1386. godine povratio vojvoda Dimitrije, što je bio jedan od povoda za Kosovsku bitku 1389. godine. Tokom prve polovine XV veka nalazio se na prostoru srpsko-osmanlijskih sukoba, tako da se povremeno nalazio u posedu srpskih despota Stefana i Đurđa, nakon čega je trajno priključen Otomanskoj imperiji.
Projekat je finansiran iz budžeta Grada Pirota. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.