ŽELITE EU PASOŠ? Susedi POOŠTRILI USLOVE, evo šta vam je potrebno za tako nešto

Veliki broj ljudi koji žive van teritorije Evropske unije želi da se preseli u bogate zemlje saveza i zaposli. Brojne zemlje zato su pooštrile uslove za dobijanje tog cenjenog dokumenta, zahtevajući na primer, poznavanje istorije te zemlje i test jezika uz već standardne potvrde o poreklu.

U nastavku teksta pročitajte kako je moguće doći do državljanstava zemalja članica EU iz našeg najbližeg okuženja i šta je to što one traže.

Hrvatsko državljanstvo može dobiti dete rođeno u inostranstvu ukoliko mu je jedan roditelj hrvatski državljanin, ako ima prijavljeno mesto prebivališta u Hrvatskoj ili ako se roditelji izjasne da je ono hrvatske nacionalnosti.

Punoletne osobe mogu tražiti hrvatsko dvojno državljanstvo ako su direktni potomci iseljenika do trećeg kolena i njihovi bračni partneri. Dvojno državljanstvo brakom sa hrvatskim državljaninom možete steći samo ako imate prebivalište na teritoriji Hrvatske.

Osobe koje na ovaj način traže hrvatsko državljanstvo moraju da dokažu poznavanje hrvatskog jezika, latiničnog pisma, hrvatske kulture i državnog uređenja.

Ukoliko ste pripadnik hrvatskog naroda, imate pravo na državljanstvo ako priložite dokaz da ste se nekada izjašnjavali kao Hrvat ili Hrvatica.

Od kada je Hrvatska ušla u Evropsku uniju sve više onih koji su izbegli tokom devedesetih, njihovi potomci i oni kojima su roditelji etnički Hrvati pokušavaju da dođu do hrvatskog pasoša, zbog čega je ta država pooštrila uslove i provere.

- Moja baba je rođena u Hrvatskoj, a otac mi ima dvojno državljanstvo. Rekli su mi da sam pre ulaska Hrvatske u EU mogla na osnovu toga da dobijem državljanstvo bez problema, ali da sada mogu samo da pokušam. Dostavila sam im sve papire koji su mi tražili, ali su mi nakon godinu dana tražili dokaz da sam se nekada izjasnila kao Hrvatica. Dala sam im člansku kartu kluba čiji sam član, ali su mi posle tražili dokaz da sam se u toku školovanja izjasnila kao Hrvatica. Pošto to nisam uspela da nabavim, odbili su moj zahtev – rekla je jedna Beograđanka.

Fizičko lice može steći državljanstvo Republike Slovenije naturalizacijom ukoliko je živelo u toj državi 10 godina, od toga najmanje pet godina pre podnošenja prijave.

Dvojno državljanstvo brakom sa državljaninom Slovenije možete steći nakon tri godine braka i najmanje godinu dana zajedničkog života u Sloveniji, a u tom slučaju matična država mora da potpiše ispunjenje uslova da će osoba prvobitnog državljanstva izgubiti imovinu u toj zemlji.

Dvojno državljanstvo možete dobiti i ako ste slovenački iseljenik ili njegov potomak u prvoj liniji do četvrtog kolena , ili ako ste lice sa priznatim izbegličkim satusom u Sloveniji.

Zakon poznaje i vanrednu naturalizaciju koja ubrzano i olakšano daje državljanstvo u slučajevima kada bi država od toga imala naučnu, ekonomsku, kulturnu ili sličnu korist i tada Slovenija ne traži da se odreknete prethodnog državljanstva.

Dete može dobiti državljanstvo rođenjem ukoliko mu je najmanje jedan roditelj Slovenac, bez obzira na to u kojoj se državi rodi. Ukoliko se dete rodi u inostranstvu, a samo mu je jedan roditelj državljanin Slovenije, roditelji moraju dete da proglase slovenačkim državljaninom i to moraju učiniti do njegove 18. godine.

Jedan od najpopularnijih evropskih pasoša koje državljani Srbije pokušavaju da dobiju jeste mađarski. Naime, za dobijanje mađarskog državljanstva postoji samo mali broj obaveznih uslova, i pritom nije bitno koliko novca imate na računu ili čime se bavite. Međutim, postoji jedan kamen spoticanja – a to je obavezno znanje mađarskog jezika.

Iako možda u Mađarskoj niste proveli ni dan, a kamoli tamo živeli i radili, ipak imate šansu da postanete njen državljanin, na osnovu svojih predaka.

Svako kome je neki predak rođen u ugarskom delu nekadašnje Austro-Ugarske do 26.7.1921. godine, što podrazumeva čitavu današnju Vojvodinu i delove Hrvatske, i svako sa pretkom rođenim u Bačkoj od 11.4.1941. do 20.1.1945. godine ima pravo da konkuriše za mađarski pasoš. Ne mora taj predak da bude etnički Mađar, njegova nacionalnost u ovom slučaju nije bitna, već je dovoljno samo to da imate dokaze o njegovom rođenju na nekoj od gorenavedenih teritorija. Čak nije ni bitno koliko je dugo tamo živeo i gde je umro.

Možete i da aplicirate za mađarski pasoš i na osnovu supružnika koji je mađarski državljanin, ukoliko ste najmanje pet godina u braku i imate dete ili, ako nemate decu, onda je uslov da ste u braku najmanje deset godina.

Ali, još pre nego što se naoružate izvodima iz knjige rođenih ili venčanih, kopijama ličnih dokumenata i popunjenim formularima koje podnosite u ambasadi ili konzulatu, obavezno počnite da učite mađarski jezik ili da ga vežbate. Deca do 14 godina starosti dobijaju državljanstvo na osnovu roditelja, bez provere poznavanja jezika.

Danas u Srbiji postoje brojni kursevi i profesori koji daju časove mađarskog upravo sa ciljem da prođete test za dobijanje državljanstva.

Upravo zbog sve većeg broja kandidata za mađarsko državljanstvo, pooštren je taj uslov, pa je sada neophodan srednji nivo znanja jezika. Osim toga imajte u vidu da i kada dobijete državljanstvo, morate da nastavite sa vežbanjem mađarskog, jer inače i na carini mogu da vam postave pitanja na mađarskom, pa da, ako utvrde da ne znate jezik, oduzmu vam vaš mađarski pasoš i pokrenu proces za oduzimanje državljanstva.

Za razliku od Mađarske, Rumunija je zadala mnogo više uslova za strane državljane koji žele njen pasoš. Ako računate na nekog pretka Rumuna, to vam za dobijanje pasoša neće biti od pomoći, jer sticanje pasoša po tom osnovu trenutno ne postoji u Rumuniji.

Rumunsko državljanstvo možete dobiti samo ako ste najmanje osam godina boravili u Rumuniji ili ste u braku sa rumunskim državljaninom najmanje pet godina.

Jedan od ova dva uslova je obavezan, ali nikako nije dovoljan.

Podnosilac zahteva mora da ima više od 18 godina. Dalje, od onoga ko želi rumunsko državljanstvo, očekuje se da bude lojalan Rumuniji, što podrazumeva da svojim ponašanjem i stavovima mora da dokaže da nikad nije radio ništa protiv Rumunije i njene nacionalne bezbednosti.

Osim toga, osoba koja konkuriše za rumunski pasoš mora da ima dokaz da nije osuđivan za neko krivično delo koje bi ga učinilo nedostojnim da bude rumunski državljanin. Dalje, mora da ima obezbeđena legalna sredstva za pristojan život, u skladu sa zakonom o strancima.

Kao Mađarska, Rumunija takođe insistira na solidnom znanju jezika, ali ide i dalje od toga. Naime, morate da imate i osnovna znanja o rumunskoj kulturi i istoriji, da budete upoznati sa odredbama rumunskog ustava, ali i da znate reči rumunske nacionalne himne.

Međutim, postoji mogućnost određenih olakšica pa tako državljani EU, izbeglice, međunarodno priznate osobe i oni koji su u Rumuniju uložili najmanje milion evra, mogu da postanu državljani uz upola kraće vremenske odrednice iz prvog navedenog uslova.

Takođe, oni koji su dokazano značajno doprinosili očuvanju i širenju rumunske kulture, civilizacije i duhovnosti mogu da ispune samo uslove o punoletnosti, da dokazuju lojalnost zemlji i da nisu osuđivani. Međutim, nije jasno šta se zapravo pod tim doprinosom rumunskoj kulturi podrazumeva. Isto važi i za one koji promovišu Rumuniju sportskim rezultatima.

Bugarski pasoš takođe je na listi najpoželjnih za građane regiona. Sam postupak je kompleksan, a do željenog pasoša proćiće najmanje 12 meseci (obično duže). Postoje tri načina da se dobije pasoš Bugarske - dobijanje državljanstva na osnovu porekla, rođenjem na teritoriji Republike Bugarske i prijemom, tj. naturalizacijom.

Prema Zakonom o državljanstvu Bugarske pravo na podnošenje zahteva za državljanstvo imaju stariji od 18 godina, osobe koje su imale stalno prebivalište u Bugarskoj u poslednjih pet godina, osobe koje nisu osuđivane, koje imaju prihode i zanimanje koje im omogućava da se izdržavaju u Bugarskoj. Potrebno je i znati jezik (jer je intervju u sklopu prijema na bugarskom), ali i odreći se svog prethodnog državljanstva ili ga se odreći od trenutka sticanja bugarskog državljanstva.

U praksi najčešće se do državljanstva dolazi na osnovu porekla, za šta je potreban dokument pod nazivom "Uverenje o bugarskom poreklu", koje izdaje Državna agencija za Bugare u dijaspori (DABC) čime potvrđuje da je neko od roditelja ili usvojitelja podnosioca zahteva Bugarin na osnovu čega se traži državljanstvo.

Kako se navodi u Zakonu o državljanstvu Bugarske, aplikacija bilo koje osobe koja ispunjava uslove za sticanje bugarskog državljanstva putem naturalizacije biće odbijena ako postoje "ozbiljni razlozi da se veruje da zbog svog ponašanja može predstavljati pretnju javnom redu, javnom moralu, javnom zdravlju ili nacionalnoj bezbednosti".

Pravo na bugarski pasoš imaju i osobe koje su dobile izbeglički status minimum tri godine pre podnošenja zahteva za naturalizaciju. Takođe, pomenuti zakon predviđa da svako lice koje nije državljanin Bugarske može steći državljanstvo ukoliko Republika Bugarska ima interes za njegovu/njenu naturalizaciju ili ako je dotična osoba dala poseban doprinos Bugarskoj u socijalnoj i ekonomskoj sferi, u oblasti nauke, tehnologije, kulture ili sporta.

Inače, na internetu je moguće pronaći mnogo oglasa u kojima se nudi posredovanje u dobijanju dokumenta koji otvara vrata tržišta rada u EU, uz ponudu da za novac isti bude izdat u roku od nekoliko meseci. Agencije koje nude ove oglase nisu uvek pouzdane, pa nije retkost da su ljudi koji su na taj način pokušali da dođu do "bugarskih papira" bivali prevareni. Najveći interes za dobijanje bugarskih pasoša vlada u Makedoniji, gde je 2018. godine bilo podneto čak 10.000 zahteva za dobijanje potvrda o bugarskom poreklu.