POSLE VELIKIH POBEDA, SMRT JE HARALA SRBIJOM: Ne nose svi heroji plašt - tih godina ONI su podigli domovinu na noge (VIDEO)
Sto godina unazad, Prvi svetski rat, teško je bilo roditi se u ono vreme.
"To je Karađorđe, njemu pripada slava najvećeg vojskovođe" Ovako je Napoleon hvalio SRPSKOG VOŽDA
ZAHVALJUJUĆI NJEMU SRBIJA JE DOBILA PRVI USTAV: Ko je bio Dimitrije Davidović?
PRVI USTAV MODERNE SRBIJE: Zašto je Sretenjski ustav trajao samo mesec dana i koje je odredbe imao?
U toku ovog rata Srbija je izgubila 1.264.000 (28%) stanovnika od ukupne populacije od 4.529.000 i to 58% muškog stanovništva, od čega se nikada nije oporavila.
Društvo Kraljevine, s niskim prosečnim stepenom opšte prosvećenosti i kulture, razvijalo se na zaostaloj ekonomskoj osnovi, noseći breme negativnog istorijskog nasleđa, što je uveliko određivalo oblike socijalne diferencijacije i političkih borbi.
Prema istraživanjima ekonomista i demografa proizilazi da je broj stanovnika koji su živeli na teritoriji novostvorene države 1910. neznatno premašivao 13 miliona stanovnika.
Dok su ratovi od 1912. do 1918. više su nego desetkovali stanovništvo buduće jugoslovenske države, od čega je Srbija (4,5 miliona stanovnika) izgubila četvrtinu svoga stanovništva (1.247.435 ili 28%).
Strahovita epidemija izazvana tifusom u zimu 1914, koju su preneli austrougarski zarobljenici, proredila je borački sastav i stanovništvo. Posle velikih pobeda smrt je harala Srbijom.
Savremeni ratovi otkrivaju se ne samo kao odmeravanje borbene vrednosti, morala i požrtvovanja zaraćenih država već i njihovih ekonomskih moći. Prema Srbiji i Crnoj Gori je 1914. stajala ne samo daleko brojnija sila već i mnogo bolje naoružani i ekonomski, naročito industrijski, neuporedivo jači protivnik.
Na poprištima borbi poljoprivreda je bila zamrla, a radna snaga mobilizacijom osakaćena. Vojska je jedva mogla da se ishranjuje, uz prepolovljena sledovanja. Izrazito agrarna zemlja, Srbija u ratu nije mogla da održi poljoprivrednu proizvodnju, dok je stočarstvo uništeno mobilizacijom, rekvizicijom i pljačkom austrougarske vojske.
Nakon Prvog svetskog rata muška populacija je desetkovana i 1918. godinu nije dočekalo 62% reproduktivnog muškog stanovništva, koje je od 1914. epski branilo otadžbinu.
Albanska golgota je ustaljen naziv za povlačenje, odnosno proboj srpske vojske preko Albanije tokom Prvog svetskog rata.
Povlačenje srpske vojske i izbeglica preko vrleti Albanije pokrivenih snegom je započeto u zimu 1915. godine. Tokom ovog tragičnog povlačenja, usled hladnoće, gladi, bolesti i borbi sa Albancima je stradalo više od 240.000 ljudi.
Stanje srpske vojske je bilo izuzetno nepovoljno, vladao je opšti zamor, slaba ishrana, nedostatak ratnog materijala, a pristizala je zima.
Na ovom putu srpski narod je doživeo jedan od najvećih egzodusa u svojoj istoriji. Na ostrvo Krf stiglo je 135.000 srpskih vojnika, u Bizertu oko 12.000. U zvaničnom izveštaju ministra vojnog generala Božidara Terzića, predsedniku vlade Nikoli Pašiću piše da je nestalo, umrlo, poginulo ili zarobljeno 243.877 ljudi.
Francuski maršal Žozef Žofr je o tome rekao: "Povlačenje naših saveznika Srba, pod okolnostima pod kojima je izvršeno, prevazilazi po strahotama sve što je u istoriji kao najtragičnije zabeleženo".
Srbija je ostala bez trećine stanovništva, uglavnom muškog, pa su radove u kući i njivi preuzeli mladi, čak i previše mladi - deca.
Kako je to bilo pogledajte u snimku:
Snimak prikazuje decu koja su morala od malih nogu da rade teške poslove!