NA DANAŠNJI DAN: Aušvic, Če Gevara, Ćićolina i još mnogo toga (14. JUN)

Dogodilo se na današnji dan - 14. jun:

1864. Rođen Alojz Alchajmer

Alojz Alchajmer bio je nemački psihijatar i neuropatolog koji je živeo od 1864. do 1915. godine. On je poznat po svom revolucionarnom radu u proučavanju neurodegenerativnih bolesti, posebno Alchajmerove bolesti, koja danas i nosi njegovo ime.

Alchajmer je proveo veći deo svog profesionalnog života u Minhenu, gde je radio kao psihijatar i istraživač. Njegov rad se fokusirao na proučavanje promena u mozgu kod pacijenata sa demencijom. On je prvi detaljno opisao simptome i patološke promene u mozgu koji su karakteristični za Alchajmerovu bolest.

Alchajmerova bolest je neurodegenerativno oboljenje koje dovodi do postepenog gubitka kognitivnih funkcija, kao što su pamćenje, mišljenje i orijentacija. Alchajmer je identifikovao osnovne patološke karakteristike bolesti, uključujući stvaranje abnormalnih naslaga amiloidnih plakova i kvrgavih neurofibrilarnih snopova u mozgu.

Njegov rad je imao veliki uticaj na razumevanje Alchajmerove bolesti i drugih sličnih neurodegenerativnih poremećaja. Njegove studije su postavile osnovu za dalje istraživanje i razvoj terapija za ovu bolest. I danas se Alchajmerova bolest smatra jednim od najvećih izazova u oblasti neurologije.

Alchajmerov doprinos u polju neurologije nije samo ograničen na bolest koja nosi njegovo ime. Njegovo istraživanje i otkrića su uticali na šire razumevanje neuroloških poremećaja i funkcije mozga. Njegova preciznost u opisivanju patoloških promena i simptoma bolesti i danas služi kao osnova za dijagnostiku i istraživanje. 

1904. Umro Jovan Jovanović Zmaj

Jovan Jovanović Zmaj, jedan od najistaknutijih srpskih pesnika, ostavio je neizbrisiv trag u srpskoj književnosti i kulturi. Rođen 1833. godine u Novom Sadu, Zmaj je postao simbol srpske poezije i jedan od najomiljenijih pesnika među čitaocima svih generacija.

Kao lekar, Zmaj je posvetio svoj život pomoći i lečenju ljudi. Međutim, njegova istinska strast bila je poezija. Njegova pesnička dela su široko prepoznata po svojoj raznolikosti i kvalitetu. Zmaj je bio vešt u različitim formama poezije, od ljubavne lirike do političkih pesama.

Jedan od najznačajnijih aspekata Zmajevog stvaralaštva je njegova poezija za decu. Njegove pesme su obuhvatale širok spektar tema koje su deca lako razumela i s kojima su se mogla poistovetiti. Ove pesme su se isticala vedrim duhom, humorom i poučnim porukama, ostavljajući neizbrisiv utisak na generacije mladih čitalaca. Sa sigurnošću možemo da tvrdimo da je bar 70% srpske dece u najranijoj mladosti imalo Zmajevu čuvenu "Riznicu". 

Pored poezije za decu, Zmaj je bio poznat i po svojoj politički orijentisanoj poeziji. Kroz svoje stihove, izražavao je svoje političke stavove i borio se za nacionalnu slobodu i pravdu. Njegove pesme su imale snažan uticaj na javnost i služile su kao glas naroda u vremenima političkih previranja.

Nažalost, sudbina Zmajove porodice obeležena je velikom nesrećom. Gubitak četvoro dece, smrt supruge i kasnije smrt usvojenih ćerki ostavili su dubok trag na pesnikovu dušu. Njegova poezija postala je ispunjena tugom i melanholijom, ali i dubokom empatijom prema ljudskoj patnji.

Jedne od njegovih najpoznatijih zbirki pesama su "Đulići" i "Đulići uveoci". Prva zbirka, nazvana po turskoj reči za ružu, kako se zvala njegova supruga i životna ljubav, obuhvata ljubavnu poeziju punu umiljatosti i ljupkosti. Međutim, "Đulići uveoci" donose potpuno drugačiji ton. Nakon tragičnih događaja u njegovom životu, Zmaj izražava neizmernu tugu i gubitak kroz stihove koji sugerišu da su sve njegove ruže uvele. U tim pesmama, Zmaj se suočava sa bolom i očajem zbog svoje izgubljene porodice, prenoseći svoju duboku tugu na čitaoce.

Jovan Jovanović Zmaj preminuo je u snu na današnji dan, 14. juna 1904. godine, u Sremskoj Kamenici. Iako je njegov život obeležen tragičnim događajima, njegovo nasleđe ostaje živo i važno. Zmaj je ostao zapamćen kao jedan od najvećih srpskih pesnika svih vremena, čije su pesme postale deo nacionalne kulture i tradicije.

1928. Rođen Če Gevara

Ernesto "Če" Gevara, argentinski lekar, kubanski revolucionar i slobodarska ikona, bio je jedan od najistaknutijih protagonista kubanske revolucije. Rođen 14. juna 1928. godine u Rosariju, Argentina, Če Gevara je postao simbol hrabrosti, revolucionarne borbe i otpora protiv nepravde.

Gevarin život bio je obeležen avanturama i političkim angažmanom. Nakon studija medicine, odlučio je da putuje po Južnoj Americi, gde je bio svedok siromaštva i socijalnih nejednakosti koje su duboko uticale na njegovu svest. To iskustvo ga je navelo da se pridruži Fidelu Kastru i postane deo revolucionarne gerile koja je 1959. godine svrgnula diktatora Fulgensija Batistu i uspostavila socijalističku vladu na Kubi.

Gevara je igrao važnu ulogu u vojnim operacijama tokom revolucije, ali je takođe bio i značajan teoretičar i politički mislilac. Njegova vizija revolucionarne borbe i oslobađanja bila je prožeta idejom internacionalizma i solidarnosti među narodima u borbi protiv imperijalizma.

Nažalost, Gevarin život je prerano okončan. U oktobru 1967. godine, u pokušaju da pokrene revolucionarni pokret u Boliviji, bio je uhvaćen i pogubljen od strane bolivijske vojske uz podršku CIA-e. Njegova smrt ga je učinila mitom i legendom. Njegovo telo bilo je danima izloženo i fotografisano, da bi ceo svet video njegovu smrt. 

Če Gevara je postao simbol borbe za socijalnu pravdu, revoluciju i otpor protiv imperijalizma. Njegova čuvena slika sa beretkom i bradom postala je prepoznatljiva širom sveta i inspirisala je mnoge generacije. Njegovo nasleđe je ostalo živo, a njegove ideje i ideali nastavljaju da inspirišu ljude da se bore za pravedniji svet.

1940. Prvi zarobljenici stigli u Aušvic

 

Aušvic, jedan od najppznatijih simbola Holokausta, bio je nacistički koncentracioni logor smrti koji je počeo sa radom 14. juna 1940. godine, kada su vozom u njega stigli prvi jevrejski zarobljenici. Njegova istorija je obeležena patnjom, smrću i sistematičnim uništavanjem miliona ljudskih života. 

Nacistički režim je postepeno proširio Aušvic i izgradio dodatne delove logora, uključujući Aušvic II - Birkenau, koji je postao glavno mesto za sistematsko ubijanje ljudi. Žrtve Aušvica bile su pretežno Jevreji, ali su među njima bili i Romi, Poljaci, sovjetski ratni zarobljenici i drugi politički zatvorenici.

U toku četiri godine svog postojanja, Aušvic je bio poprište neopisivih zločina. Hiljade ljudi je bilo ubijeno u gasnim komorama, dok su drugi bili podvrgnuti eksperimentima, glađu, bolestima i surovom radu. Uslovi u logoru bili su neljudski, a smrt je svakodnevno harala.

Oslobođenje Aušvica dogodilo se 27. januara 1945. godine kada su sovjetske trupe ušle u logor. Tada su otkrivene strahote koje su se tamo odigravale. Preživeli zatvorenici svedočili su o užasu koji su doživeli, o gubitku svojih voljenih i o neizrecivoj patnji.

Aušvic je postao simbol Holokausta i jedan od najstrašnijih zločina u ljudskoj istoriji. Njegova tuga i užas ne smeju biti zaboravljeni, već treba da služe kao podsetnik na posledice mržnje i netolerancije i na to šta jedna bolesna ideologija može da uradi jednom narodu. 

Danas, Aušvic je pretvoren u muzej i memorijalni centar koji posetiocima pruža mogućnost da vide gde se desio jedan od najvećih zločina nad čovečanstvom u ljudskoj istoriji, i nauče neke detalje o smrti, procenjuje se, oko 3 miliona ljudi unutar zidina ove fabrike smrti.

1940. Nemačka zastava sa kukastim krstom zaviorila se sa Ajfelove kule - Pariz je pao

Istog dana iste godine kad je i Aušvic počeo sa radom, Pariz, glavni grad Francuske, pao je pod nacističkom okupacijom. Ovaj događaj predstavlja ključni trenutak u vojnom osvajanju Nemačke i iznenadio je mnoge koji su se nadali da će francuska prestonica izdržati protiv nacističkih snaga.

Nakon invazije nacističke Nemačke na Francusku u maju 1940. godine, njihove snage brzo su napredovale i prodrle duboko u teritoriju. Francuska vojska, uprkos hrabrim naporima, bila je zatečena brzinom i efikasnošću nemačkih trupa. Ubrzo je postalo jasno da će Pariz pasti pod nacističkom kontrolom.

14. juna, nacističke trupe su ušle u Pariz i zauzele ključne tačke grada. Zastava Trećeg rajha zaviorila se sa čuvene Ajfelove kule, simbola francuske prestonice. Ovaj trenutak bio je šokantan za mnoge Parižane i simbolizovao je slom francuskog otpora i nacističku dominaciju.

Pad Pariza doveo je do formiranja višijevske vlade, kolaboracionističkog režima koji je sarađivao s nacistima i služio njihovim interesima.

Međutim, pad Pariza nije značio kraj borbe. Francuske odbrambene snage nastavile su da deluju u obliku Pokreta otpora, koji je izvodio sabotaže, tajne operacije i prikupljao obaveštajne podatke kako bi oslabio nacistički režim. Ovaj otpor kulminirao je oslobođenjem Francuske 1944. godine tokom Savezničke invazije. Između ostalog, ovi događaji isniprisali su i stvaranje jedne vrhunske video-igrice pod nazivom "Saboter", koja je jedna od retkih posvećenih upravo nacističkoj okupaciji Pariza.

1946. Rođen Donald Tramp

Donald Džon Tramp Stariji je američki biznismen, televizijska ličnost i političar koji je rođen 14. juna 1946. godine u Kvinsu, Njujork. Kao uspešan preduzetnik, Tramp je bio vlasnik i osnivač Tramp Organizacije, kompanije koja se bavila nekretninama i građevinom.

Pre nego što je stupio u političku arenu, Tramp je postao poznat kao domaćin popularne američke televizijske emisije "Šegrt" (The Apprentice). Takođe je imao nekoliko manjih uloga u filmovima i televizijskim serijama, uključujući pojavljivanje u filmu "Sam u kući 2: Izgubljen u Njujorku" iz 1992. godine.

Međutim, Tramp je postao najpoznatiji po svojoj kontroverznoj političkoj karijeri. Godine 2016. izabran je za 45. predsednika Sjedinjenih Američkih Država. Njegova kampanja za predsedničke izbore izazvala je mnogo pažnje i podela, obeležene njegovim oštrom retorikom i populističkim stavovima.

Tokom svog mandata, Tramp je sprovodio politiku koja je izazvala kontroverze i polarizaciju u američkom društvu. Njegova administracija je bila poznata po potezima kao što su oštar stav prema imigraciji, trgovinski ratovi, povlačenje Sjedinjenih Američkih Država iz međunarodnih sporazuma, kao i kontroverzne izjave na društvenim mrežama.

Trаmpova politička karijera kulminirala je opozivom 2019. godine, kada je bio optužen za zloupotrebu položaja. Međutim, opoziv nije prošao u Senatu, te je Trаmp završio svoj mandat 20. januara 2021. godine.

Njegova politička karijera ostavila je dubok trag u američkom društvu, izazivajući intenzivne rasprave i podele. Iako je imao veliki broj pristalica koji su podržavali njegove političke stavove, Trаmpova kontroverzna retorika i potezi izazvali su kritike i otpor kod mnogih.

Danas, Donald Tramp ostaje jedna od najkontroverznijih figura u američkoj politici. Bez obzira na njegove pristalice ili protivnike, njegova politička karijera ostavlja trajan uticaj na politički pejzaž Sjedinjenih Američkih Država, a parola "Make America Great Again" zauvek će ostati kao jedan od najpoznatijih kampanjskih slogana u istoriji. 

1973. Rođena Svetlana Ceca Ražnatović

Svetlana Ceca Ražnatović, poznata i kao "Srpska majka", je srpska folk pevačica koja je rođena 14. juna 1973. godine u Žitorađi, Srbija. Ona je postala jedna od najpopularnijih i najuticajnijih pevačica na Balkanu. Ceca je započela svoju muzičku karijeru u ranoj mladosti. Prvi put se pojavila na velikoj muzičkoj sceni 1988. godine sa albumom "Cvetak zanovetak". Njena harizma, snažan vokal i emotivni izrazi brzo su osvojili publiku.

Tokom godina, Ceca je stekla veliku popularnost i postala ikona srpske folk muzike. Međutim, pored muzičke karijere, Ceca je takođe poznata po svom braku sa Željkom Ražnatovićem Arkanom, vođom paravojne formacije "Crvene beretke" tokom ratova na prostoru bivše Jugoslavije. Njihov brak je bio kontroverzan, ali je takođe privukao veliku medijsku pažnju. Arkanova iznenadna smrt 2000. godine ostavila je Cecu kao udovicu sa dvoje dece - Anastasijom i Veljkom. Nakon Arkanove smrti, Ceca se povukla iz javnog života, ali se kasnije vratila na scenu i nastavila sa svojom muzičkom karijerom.

Ceca je poznata po svom snažnom vokalu, energičnim nastupima i emotivnim tekstovima svojih pesama. Njena muzika često opisuje ljubav, bol, gubitak i životne izazove. Njene pesme su postale himne mnogih generacija i redovno su vrh na muzičkim top-listama. Uprkos kontroverzama koje prate njen život, Ceca je ostala omiljena među mnogim fanovima i nastavlja da bude jedna od najpopularnijih pevačica na Balkanu. Njen uticaj na muzičku scenu i kulturnu baštinu regiona ne može se osporiti.

Danas, Ceca nastavlja da nastupa i snima nove pesme i učestvuje kao član žirija u jednom domaćem televizijskom vokalnom takmičenju. Njena energija, strast prema muzici i harizma čine je ikonom u svetu folk muzike. Bez obzira na kontroverze i izazove koje je susrela tokom karijere, Ceca ostaje voljena i poštovana pevačica koja je obeležila muzičku scenu Balkana.

1987. Porno glumica Ćićolina izabrana za članicu italijanskog parlamenta

Ilona Ana Štaler, poznatija kao Ćićolina, je italijanska glumica, model, porno zvezda i bivša političarka. Rođena je 26. novembra 1951. godine u Mađarskoj, a kasnije se preselila u Italiju, gde je ostvarila svoju kontroverznu i izuzetno raznoliku karijeru.

Ćićolina je postala poznata po svojim ulogama u pornografskim filmovima tokom 1970-ih i 1980-ih godina. Njena otvorena eksploatacija seksualnosti na ekranu, zajedno sa njenim ekscentričnim i provokativnim stavovima, privukla je pažnju široke publike. Iako je kritikovana zbog svog angažmana u pornografiji, Ćićolina je uspela da postane ikona seksualne revolucije i emancipacije žena.

Međutim, Ćićolina je takođe poznata po svojoj neočekivanoj političkoj karijeri. Na današnji dan, 14. juna 1987. godine, Ćićolina je izabrana za članicu italijanskog parlamenta kao predstavnik Radikalne stranke. Ovo je bio izuzetno kontroverzan potez, s obzirom na njenu prošlost u pornografskoj industriji. Ipak, Ćićolina je pokazala svoju odlučnost i hrabrost, upuštajući se u političke borbe i zagovarajući svoje ideje o slobodi izražavanja, seksualnosti i ljudskim pravima.

Tokom svoje političke karijere, Ćićolina je bila poznata po svojim kontroverznim izjavama i stavovima. Na početku Zalivskog rata, ona je ponudila da spava sa iračkim liderom Sadamom Huseinom u zamenu za mir u regionu, što je izazvalo veliku pažnju medija i oduševljenje javnosti. Takođe je bila jedan od osnivača drugog italijanskog političkog pokreta pod nazivom "Partito dell'Amore" (Stranka Ljubavi), koji je predvodila njena prijateljica i koleginica iz porno industrije, Moana Poci.

Njena politička karijera bila je obeležena kontroverzama, ali je istovremeno privukla pažnju javnosti i medija. Ćićolina je nastavila da se bori za prava žena, zaštitu okoline i borbu protiv diskriminacije. Iako je njena politička karijera bila relativno kratka, ostavila je trajan uticaj na političku scenu Italije i postala simbol borbe za građanske slobode.

1996. Premijerno prikazan film "Cable Guy"

"Cable Guy" je američka crna komedija iz 1996. godine, režirana od strane Bena Stilera. Film je postao poznat po svojoj jedinstvenoj mešavini humora, mračnih tonova i satiričnog prikaza modernog društva. U glavnoj ulozi se nalazi Džim Keri, koji je briljantno odigrao ulogu poremećenog i socijalno disfunkcionalnog kablovskog operatera.

Radnja filma prati Čipa Daglasa, opsednutog televizijom i tehnikom, koji postaje očajnički prijatelj sa Stivenom Kovačem, usamljenim čovekom koji se suočava s raznim problemima u svom životu. Čip, kao televizijski tehničar, uključuje se u Kovačev život na invazivan i zastrašujući način, izazivajući niz nevolja i smehotresnih situacija.

"Cable Guy" je dobio različite reakcije od publike i kritike. Dok su neki gledaoci bili podeljeni oko humora filma, složili su se oko toga da je Keri maestralno izneo svoju ulogu i da je film osvežavajuće drugačiji od standardnih komedija. Kerijeva veština u prelasku između urnebesno smešnih scena i mračnijih momenata dodaje posebnu dimenziju ovom filmu.

Iako film nije postigao veliki komercijalni uspeh na bioskopskom platnu, tokom godina je stekao kultni status među obožavaocima. "Cable Guy" je cenjen zbog svog jedinstvenog humora, izvrsne glume i provokativnih tema koje dotiču aspekte moderne tehnologije i društvenih interakcija.

I danas, "Cable Guy" ostaje zanimljivo ostvarenje u filmografiji Džima Kerija i jedan od filmova koji je ispred svog vremena, pružajući satirični osvrt na opsesivnu vezu između čoveka i tehnologije, i postavljajući pitanja o granicama privatnosti i emocionalne povezanosti u digitalnom dobu.

2013. Izašla igrica “The Last of Us”

"The Last of Us" je akciona/horor/avanturistička/triler video igra koju je razvio Naughty Dog i prvi put je objavljena na današnji 2013. godine. Verovali ili ne, već je 10 godina prošlo. Ova igra je brzo stekla ogromnu popularnost i postala jedna od najpriznatijih i najcenjenijih igara u industriji.

Radnja igre se odvija u postapokaliptičnom svetu, u kome su ljudi zaraženi smrtonosnim gljivičnim virusom koji transformiše ljude u agresivna i opasna stvorenja. Igra prati priču Džola i devojčice Eli, dok putuju kroz opustošeni svet u potrazi za nadom i preživljavanjem. Oni se suočavaju sa brojnim opasnostima, neprijateljima i moralno teškim odlukama koje oblikuju njihov put.

Jedna od najupečatljivijih karakteristika "The Last of Us" je izuzetno snažna priča. Igra istražuje teme preživljavanja, gubitka, ljubavi i moralnih dilema, pružajući duboku emocionalnu vezu između igrača i likova. Izvanredni glumački izrazi, napetost i vrhunski scenario čine da se igrač oseća kao da učestvuje u životu likova čijim sudbinama upravlja.

Grafika i dizajn sveta su takođe impresivni. Postapokaliptični pejzaži su detaljno izrađeni, pružajući atmosferu očaja i napetosti. Borba sa zaraženima i drugim pretnjama zahteva taktičko planiranje i resurse, dok istraživanje okruženja otkriva tajne, zagonetke i dragocene resurse.

"The Last of Us" takođe nudi i onlajn multiplejer mod, u kome se igrači mogu takmičiti ili sarađivati sa drugim igračima, dodajući produženi život igri i dodatnu zabavu. Uspeh igre "The Last of Us" doveo je do nastavka, "The Last of Us Part II", koji je izašao 2020. godine. Nastavak je takođe dobio visoke pohvale za svoju priču, karakterizaciju i tehnička dostignuća, a ove godine svet je dobio i televizijsku ekranizaciju ove igrice u vidu istoimene Netfliksove serije.

"The Last of Us" je postao kultna igra zbog svoje snažne priče, izuzetno produbljenih likova i uzbudljivog gejmpleja. Nakon inicijalnog uspeha na Plejstejšn 3 platformi, igrica je izapla i za Plejstejšn 4, a ove godine i Plejstejšn 5 dobio je svoju remasterizovanu verziju. Igrači će dugo pamtiti ovu emotivnu avanturu kroz opustošeni svet i izazove sa kojima se suočavaju likovi, a kako stoje stvari i budući da se igrica adaptira na svaku novu konzolu, i njen život u vidu igranja iste trajaće ko zna koliko dugo.