NA DANAŠNJI DAN: Franc Kafka, studentske demonstracije, Džesi Džejms i još mnogo toga (3. JUN)

Dogodilo se na današnji dan - 3. jun:

1871. Džesi Džejms sa svojom bandom opljačkao Obokok banku

Džesi Vudson Džejms, rođen 5. septembra 1847. godine u Karniju, Misuri, SAD, bio je jedna od najpoznatijih i najozloglašenijih ličnosti američkog Divljeg zapada. 

Džesi Džejms je bio vođa bande koja se sastojala od iskusnih razbojnika, među kojima su bili njegov brat Frenk Džejms i Koul Jang. Njihova banda je bila poznata po drskim pljačkama banaka i vozova širom Divljeg zapada. Njihove metode su bile taktične i precizne, a njihova hrabrost i brzina su postali legendarne.

Jedan od najpoznatijih zločina bande Džesija Džejmsa dogodio se na današnji dan, 1871. godine, kada su opljačkali Obokok banku i uspeli da se domognu neverovatnih 15.000 dolara. Ova pljačka je privukla pažnju javnosti zbog izuzetno visokog iznosa koji su uspeli da poharaju.

Iako su bili progonjeni od strane zakona, Džesi Džejms i njegova banda su uspevali da izbegnu hapšenje iznova i iznova. Njihova popularnost među narodom je rasla zbog njihovog bunta protiv industrijske revolucije i korumpiranog sistema. Postali su simbol otpora i heroji za mnoge ljude koji su bili nezadovoljni novim društvenim promenama. 

1899. Umro Johan Štraus Mlađi

Johan Štraus Mlađi, poznat kao kralj valcera, bio je austrijski kompozitor i dirigent, rođen u Beču. Štraus je odrastao u muzikalnoj porodici i brzo je pokazao izuzetan talenat za muziku. Sledio je stope svog oca, Johan Štrausa Starijeg, takođe poznatog kompozitora, i postao je vodeća figura u svetu valcera.

Štraus je stekao veliku popularnost svojim veselim, elegantnim i romantičnim kompozicijama. Njegovi valceri, polke i marševi osvojili su srca publike širom Evrope. Njegova najpoznatija dela uključuju "Na lepom plavom Dunavu", "Priču iz Bečke šume" i "Uticaj Mesečine". Njegova muzika je odražavala duh Beča i postala je simbol elegantnog plesa i društvenog života tog vremena.

Smrt Johana Štrausa Mlađeg dogodila se na današnji dan, 3. juna 1899. godine, u Beču. Njegova smrt je bila veliki gubitak za muzički svet. Sahranjen je na bečkom Centralnom groblju, gde počiva uz ostale velikane muzike.

Zaostavština Johana Štrausa Mlađeg ostala je neizbrisiva. Njegova muzika i dalje živi kao deo klasičnog repertoara i često se izvodi na koncertima i balovima. Njegov uticaj na muziku i ples je nemerljiv, a njegovi valceri su postali simbol Beča i muzičke kulture tog vremena. Johan Štraus Mlađi je ostavio nasleđe koje će zauvek biti vezano za lepotu, romantiku i eleganciju bečkog života.

1924. Umro Franc Kafka

Franc Kafka, jedan od najznačajnijih pisaca 20. veka. Rođen u Pragu 1883. godine, Kafka je ostavio neizbrisiv trag u svetu književnosti sa svojim jedinstvenim stilom i temama vezanim za čovekovu poziciju u svetu i njegovo psihičko stanje izazvano novim, administrativnim poretkom. 

Privatni život Franca Kafke bio je obeležen introspekcijom i unutrašnjim sukobima. Bio je povučen i često se borio sa samopouzdanjem i anksioznošću. Njegov odnos sa ocem bio je problematičan, a mnogi smatraju da su njegove porodične i emocionalne poteškoće imale veliki uticaj na njegovo stvaralaštvo.

Kafka je pronašao inspiraciju za svoja dela u sopstvenim snovima, fantazijama i osećanjima izolacije i bespomoćnosti, a osuda novog administratovnog svetskog poretka dolazi iz činjenice da je sam Kafka godinama radio kao činovnik u osiguravajućoj kući u Pragu. Njegovi romani i priče istražuju teme kao što su birokratija, apsurdnost života, tajanstvenost i nepostojanje individualne slobode. Njegov stil pisanja karakterišu složene metafore, tamna atmosfera i kritika društvenih normi.

Njegova najpoznatija dela obuhvataju roman "Proces" i priču "Metamorfoza". "Proces" prati priču o čoveku koji se suočava sa nelogičnostima i nepravdom sistema, dok "Metamorfoza" prikazuje transformaciju glavnog junaka u ogavnog insekta i istražuje osećaj otuđenja i izolacije.

Nažalost, Kafka nije doživeo priznanje za svoje radove za života. Njegovi rukopisi su ostali uglavnom neobjavljeni i nepoznati široj publici. Tek nakon njegove smrti, njegov prijatelj i izdavač Maks Brod je objavio veći deo njegovog stvaralaštva.

Smrt Franca Kafke, koja se desila današnji dan, 3. juna 1924. godine, obeležila je kraj jedne izuzetne spisateljske karijere, ali njegovo nasleđe je ostalo živo i postalo ključno za razvoj modernog književnog pravca. Njegovi radovi su inspirisali generacije pisaca i čitalaca, a Kafka se smatra jednim od najvećih pisaca 20. veka. Njegova dela i dalje intrigiraju i izazivaju razmišljanje, čime nas podsećaju na snagu književnosti da otvori vrata ka dubljim tajnama ljudskog postojanja.

1940. Okončana operacija Dinamo

Operacija Dinamo, u čijim su akcijama poslednji vojnici baš na današnji dan napustili obale francuske, predstavljala je jedan od najvećih i najhrabrijih vojnih podviga u Drugom svetskom ratu. Ova operacija je bila masovna evakuacija savezničkih vojnika iz luke Dankerk u severnoj Francuskoj i trajala je od 26. maja do 4. juna 1940. godine. 

Kada su nemačke snage napredovale i okružile savezničke trupe na plažama Dankerka, situacija je delovala beznadežno. Međutim, britanske i francuske vojnike, suočene sa bliskom smrću, pogledao je Bog i oni će biti spaseni u najvećoj vojnoj evakuaciji u istoriji. Operacija Dinamo je bila naziv za ovu masovnu operaciju spasavanja.

Tokom deset dana, brodovi različitih veličina, uključujući ratne brodove, trgovačke brodove, ribarske čamce i čak privatne brodove, prevozili su savezničke vojnike preko Lamanša do Velike Britanije. Tokom ovog podviga, preko 338.000 vojnika je evakuisano, uključujući britanske, francuske, belgijske i kanadske snage.

Operacija Dinamo je predstavljala ogroman uspeh za savezničke snage, omogućivši im da spasu veliki broj vojnika koji bi inače bili zarobljeni ili poginuli. Ova evakuacija je dala moralni podstrek saveznicima i postala simbol hrabrosti, solidarnosti i izdržljivosti u teškim vremenima.

Međutim, važno je napomenuti da je operacija Dinamo takođe ostavila za sobom gorki ukus, s obzirom da su mnogi vojnici morali da ostave oružje i opremu, a veliki deo tehnike je uništen ili zaplenjen od strane nemačkih snaga. Ipak, ova operacija je imala veliki uticaj na ishod rata, pružajući saveznicima dragoceno vreme i priliku da se ponovo organizuju i bore protiv nacističke agresije.

Danas se Operacija Dinamo smatra jednim od najizuzetnijih trenutaka u vojnoj istoriji, gde su ljudskost i solidarnosti spasili preko 300,000 ljudskih života. 

1967. Pesma "Respect" Arete Frenklin izbila na prvo Bilbort Hot 100 liste

Vanvremenski klasik, pesma "Respect" Arete Frenklin, objavljena je 1967. godine i postala je jedan od najpoznatijih hitova u istoriji muzike. Ne postoji precizan podatak tačno kog datuma je pesma obavljena, pa ćemo mi proslaviti trenutak kada je izbila na prvo mesto Bilbord Hot 100 liste. 

"Respect" je originalno napisana i izvedena od strane Otisa Redinga 1965. godine, ali je Aretha Franklin donela svoju jedinstvenu interpretaciju koja je postala prepoznatljiva širom sveta. Pesma je postala himna ženske snage, solidarnosti i zahteva za poštovanjem.

Tekst pesme govori o prirodi ljudskog ljubavnog odnosa, a Areta peva o ženi koja traži poštovanje od svog partnera i ne prihvata ništa manje od toga. Pesma je postala izraz borbe za jednakost i osnaživanje žena.

Melodija i vokalna izvedba Arete Franklin su učinili "Respect" izuzetno snažnom pesmom. Sa svojom energičnom izvedbom i prepoznatljivim refrenom "R-E-S-P-E-C-T, find out what it means to me", pesma je postala himna generacija.

"Respect" je ne samo postala jedan od najvećih hitova Arete Franklin, već je i katalizator za promene u muzičkom i društvenom pejzažu. Pesma je postala simbol borbe za prava žena, crnačkih zajednica i borbe za socijalnu pravdu.

1968. Početak studentskih demonstracija u Jugoslaviji

U Beogradu, a potom i u drugim univerzitetskim centrima u Jugoslaviji, počele su studentske demonstracije, prve u komunističkoj Jugoslaviji - Zagrebu, Ljubljani i Sarajevu. Demonstranti su organizovali masovne mitinge, marševe, štrajkove glađu i studentske okupacije univerzitetskih prostora.

Protest je bio organizovan protiv privilegija komunističkih funkcionera, nezaposlenosti i ugrožavanja osnovnih demokratskih prava. 

U svim novinskim reakcijama, kao i na televiziji, uvedena je najstroža cenzura, gde su predstavnici policije bili prisutni u svim medijskim kućama i nadgledali šta se plasira. 

U novinama, u tabloidnom maniru, tekstovi su govorili o "šačici kriminalaca", "studentima koji neće da uče" i generalno o, kako je navođeno, odličnom položaju studenata u odnosu na druge društvene grupe i da ako neko nema pravo da se žali, to su one upravo studenti. 

Mnoge mlađe generacije, koje nisu bile prisutne ja zemlji za vreme ovih demonstracija, za ovaj događaj prvi put su čule u filmu "Varljivo leto '68", gde je ovom događaju posvećena posebna pažnja. 

Sedam dana nakon što se studentima preko TV Beograd obratio predsednik SFRJ Josip Broz Tito, koji je podržao studente i obećao im brže rešavanje društvenih problema, studentske demonstracije su okončane. 

1986. Rođen Rafael Nadal

Rođen 3. juna 1986. godine u Manakoru na Majorki, Nadal je svoju tenisku karijeru započeo veoma mlad. Sa samo 15 godina, postao je profesionalni teniser, a ubrzo je osvojio svoj prvi turnir na ATP turu.

Nadal je poznat po svojoj dominaciji na šljaci, gde je postao pravi stručnjak. Osvojio je čak 14 titula na Rolan Garosu, što ga čini najuspešnijim igračem u istoriji ovog turnira. Takođe je osvojio brojne titule na drugim turnirima, uključujući US Open, Wimbledon i Australian Open i trenutno deli prvo mesto u istoriji muškog tenisa po broju osvojenih Gren Slem titula sa Novakom Đokovićem. Trenutno obojica imaju po 22 Gren Slem titule. 

Nadalovu igru karakteriše izuzetnu snaga, brzina i agresivnost. Njegova neverovatna fizička kondicija i mentalna izdržljivost omogućavaju mu da se izbori sa najtežim protivnicima i da pruži spektakularne mečeve. Borbenost na terenu, kao i neverovatna radna etika, u kombinaciji sa jednim od najboljih forhenda u istoriji igre, dovešće ga do epiteta jednog od najboljih sportista u istoriji ove igre.

1989. Početak masakra na Tjenanmenu

Masakr na trgu Tiananmen 1989. godine u Kini predstavlja jedan od najozloglašenijih događaja u savremenoj istoriji. Početkom 1989. godine, studentski protesti započeli su u Pekingu i drugim gradovima širom Kine. Protesti su pokrenuti kao izraz nezadovoljstva političkim, socijalnim i ekonomskim pitanjima.

Protesti su se uglavnom odvijali na Tjananmen Trgu u Pekingu, gde su se okupljali desetine hiljada studenata i drugih građana. Demonstranti su tražili veću političku demokratiju, veću slobodu izražavanja, borbu protiv korupcije i socijalnu pravdu.

Protesti su trajali oko šest nedelja, a zvanično su počeli 15. aprila 1989. godine. Demonstranti su organizovali mirne protestne marševe, štrajkove glađu, postavljali zahteve i tražili dijalog sa vlastima. Uspeli su da privuku pažnju medija i podršku širom zemlje i sveta.

Cilj protesta bio je postizanje političkih reformi i veće demokratije u Kini. Demonstranti su se suprotstavljali autoritarnom režimu Komunističke partije Kine i tražili veće političke slobode za građane. Međutim, vlasti su pokazale sve manje strpljenja i spremnosti za pregovore.

3. juna 1989. godine, biće označen početak kraja ovih protesta, kada će pripadnici kineske vojske i bezbednosnih snaga odabrati put nasilja, a pošto je ovaj događaj od izuzetnog istorijskog i socijalnog značaja, njemu će biti sutra, 4. juna, biti posvećen još jedan tekst u ovkriu rubrike "NA DANAŠNJI DAN".

2016. Umro Muhamed Ali

Muhamed Ali, rođen kao Kasijus Marselus Klej, bio je legendarni američki bokser, humanitarac i društveni aktivista. Rođen je 17. januara 1942. godine u Luivilu, u saveznoj državi Kentucky. Još kao dete pokazivao je izuzetan talenat za boks, a počeo je trenirati u ranoj mladosti. Njegov put do slave započeo je osvajanjem zlatne medalje na Olimpijskim igrama 1960. godine.

Ali je izgradio zapanjujuću profesionalnu boksersku karijeru. Osvojio je svetski šampionat teške kategorije tri puta i postao jedan od najprepoznatljivijih i najcenjenijih sportista svih vremena. Njegova brza i tehnika "letećeg leptira" privlačila je pažnju publike širom sveta. Njegova najpoznatija borba je ona protiv Džoa Frejzera u "Trileru u Manili" 1975. godine.

Ali je takođe bio poznat po svom prelasku u islam i promeni svog imena iz Kasijus Klej u Muhamed Ali. Njegov prelazak na islam izazvao je kontroverze i izazvao rasprave, ali je on ostao čvrst u svojim uverenjima i borio se za prava muslimana i afroameričke zajednice.

Kada je Sjedinjene Američke Države uvele vojni obavezni sistem za Vijetnamski rat, Ali je odbio da se prijavi za vojsku iz moralnih i verskih razloga. Bio je spreman suočiti se s dugotrajnim sudskim procesima i ostati bez mogućnosti takmičenja u svom sportu. To je imalo ogroman uticaj na njegovu karijeru i izazvalo podele u mišljenjima javnosti, zbog ovoga će mu i biti oduzeta titula svetskog šampiona u teškoj kategoriji i to van ringa. 

Ali je preminuo 3. juna 2016. godine u Skotsdejlu, u Arizoni. Ostavio je neizbrisiv trag ne samo kao jedan od najvećih boksera, već i kao jedan od najboljih sportista uopšte.