"SLIKAR NOĆI" ČIJE JE DELO STIGLO I DO LUVRA: Kovačicu je proslavio, a vodio se samo jednim - SRCEM (FOTO/VIDEO)
Knjazovic je imao bogat umetnički život, a njegove slike nalaze se u velikim muzejima i privatnim zbirkama.
Na likovno-umetničkoj mapi sveta još od davnih tridesetih godina prošlog veka nalazi se i opština Kovačica, rodno tle naivne umetnosti. Još tada su prvi slikari, samouki i neobrazovani, počeli eru kovačičkog slikarstva i umetnosti, a ta dominacija i svetska slava ne gubi sjaj ni u današnje vreme.
Začetnici naivne umetnosti na ovom području su Martin Paluška i Jan Sokol. Kasnije im se pridružuju Jan Knjazovic, Jan Garaj, Martin Jonaš, Ondrej i Jan Venjarski, Mihal Bireš i Zuzana Halupova, koja je posredstvom saradnje sa Unicefom Kovačicu uzdigla u svetske tokove umetnosti naive.
Pored mnogih talentovanih umetnika iz Kovačice, jedan je bio najsmeliji i najoriginalniji, a to je zasigurno Jan Knjazovic. Dok je Halupova bila “Mama Zuzana”, Jan je bio “Slikar noći”.
Carstvo vojvođanske naive: Svet se divi Kovačici - Halupova, Jonaš i Boboš oduševili i čuvene Rolingstonse! (VIDEO/FOTO)
"URAMLJENE USPOMENE" KOJE ĆE SE PAMTITI: Jano Čeh - kolekcionar koji originale naive čuva od zaborava (FOTO/VIDEO)
NAJVEĆA SVETINJA OVOG KRAJA: Pogledajte kakve tajne krije "MALI OSTROG" u Malom Zvorniku (FOTO/VIDEO)
Jan Knjazović rođen je 1925. godine u Kovačici gde je završio svega šest razreda osnovne škole, živeo je celoga života i radio u Kovačici. Bavio se poljoprivredom.
Njegovo interesovanje za slikarstvo pojavilo se još u ranom detinjstvu, a talenat je primećen u vojsci, gde je uređivao zidne novine. Nakon što se vratio sa služenja vojnog roka Knjazovic je nastavio da slika, ali uz ostale kovačičke umetnike naive.
Naime, Jan Knjazovic je sa Janom Sokolom, Martinom Paluškom, Vladimirom Bobošom i Mihalom Birešom osnovao likovnu sekciju „Pokrok“ u Kovačici. Tako je nastala čuvena „kovačička škola“ naivnog slikarstva u Kovačici, kojoj se kasnije pridružuju Martin Jonaš i Zuzana Halupova.
Bio je jedan od najoriginalnijih slikara naivne umetnosti, ali i među najpoznatijim na ovim prostorima. Među slikarima kovačičke naive poznat je i kao najveći poznavalac boje i njenih odnosa. U svojoj slikarskoj karijeri prošao je kroz nekoliko faza: svetlu i tamnu. Slikao je noći, a prepoznatljiv po je bio po osobenom načinu prikazivanja aktera na slici. Uljem na platnu, na samo njemu svojstven način, slikao je žanr motive, vedute, pejzaže i animalitičke motive.
- Uvek se potpisivao sa jednim srcem i u njemu slovo K, a njegova ćerka se sada potpisuje sa dva srca u kojima stoji K i A, a njegova unuka Nataša ima tri srca i u njima stoji N, K i A i time se dodatno trude da mu odaju počast. One se trudi i da ga kroz slikarstvo u potpunosti naslede i zato koriste ultra marin boje, što je pravo osveženje za umetnost Kovačice – rekla je direktorka Galerije naivne umetnosti Ana Žolnaj Barca.
Kako objašnjavaju iz Galerije naivne umetnosti, Knjazovic je bio najhrabriji slikar kovačike naive jer se nije plašio da izrazi svoju maštu, kao i da koristi boje na osnovu njihove unutrašnje, emotivne vrednosti, a ne na osnovu mimetičkih principa. To znači da su naslikane životinje, lišće na drveću ili samo drveće mogli da budu na primer plavi ili rozi.
- Jan Knjazovic bio je slikar noći iako je slikao i scene koje prikazuju život u toku dana. Pod maskom njegovih „ultramarinskih noći“ odigravao se veseo život na selu čudesnog likovnog sveta. Na dvodimenzijalnom tamnom prostoru slike Jan Knjazovic linearno je usklađivao seoske kuće, drveće, cveće, životinje i ljude i pokazivao je sklonost prema kompozicionom umnožavanju istih ili sličnih motiva. Njegov jako izražen smisao za simetriju na kompozicionoj površini slike daje im jedinstvenu uređenost i neku vrstu oneiričnog nadahnuća – rekla je direktorka Galerije naivne umetnosti Ana Žolnaj Barca.
Knjazovic je imao bogat umetnički život, a njegove slike nalaze se u velikim muzejima i privatnim zbirkama. Jedan je od retkih umetnika čije se delo nalazi u muzeju u Vatikanu, a jedini je Slovak čija je slika bila izložena u Luvru. Njegova slika „Dečji ples“je reprodukovana na poštanskoj marki Jugoslavije 1974. godine.
Umetnost Jana Knjazovica nastavila je da živi i posle njego smrti kroz dela pre svega njegove ćerke Ane, ali i unuke Nataše. One su se potrudile da očuvaju osnovne postulate Janove umetnosti, ali i da joj daju neki svoj lični pečat. Tematika je ostala ista – seoska sredina, ali je paleta boja koju koriste raznovrsnija.
Kritičari su ga svrstavali među najoriginalnije naivne slikare sveta. Njegov životni moto bila je misao iz Egziperijevog Malog princa,da „čovek samo srcem dobro vidi“, a srcem se i potpisivao na svojim delima, a to su sada nasledile i njegova ćerka i unuka. Bio je član Galerije naivne umetnosti od 1952. godine, a umro je 1985. godine.
Projekat je finansiran iz budžeta opštine Kovačica. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.